Aangepast voorstel voor vernieuwing van de synode
De landelijke kerk kent een Collegiaal Bestuur dat de kerk bestuurt en een Synode dat het Collegiaal Bestuur advies geeft en de begroting moet goedkeuren. Er liggen er plannen om de positie van de Synode en het Collegiaal Bestuur te veranderen.
Vorig jaar heeft het Collegiaal Bestuur de Synode voorgesteld om de Synode uit te breiden door de bisschoppen en de andere leden van het bestuur van de kerk lid te maken van de Synode. Zo wordt de Synode een afspiegeling van de hele kerk. In dit voorstel krijgt de Synode een nieuwe taak: niet langer adviseren maar mee besturen. Doel van het voorstel is duidelijker maken wat synode letterlijk betekent: samen kerk zijn en samen verantwoordelijk zijn voor het bestuur.
Synode bepaalt hoofdlijnen van beleid
Volgens het voorstel bepaalt de Synode de grote lijnen van het beleid en stelt ze de begroting vast. Het bestuur van de kerk bestuurt de kerk op basis van de grote lijnen die de Synode heeft uitgezet. Het bestuur legt achteraf – zoals nu feitelijk ook gebeurt – verantwoording af aan de Synode via een jaarverslag en een financieel verslag. De Synode wordt georganiseerd door het bestuur van de kerk dat ook de agenda vaststelt. Afwisselend is één van de bisschoppen voorzitter van de Synode, die deze taak aan het begin van de zitting overdraagt aan de vicevoorzitter.
Instemming en zorgen
Met het doel van de voorstellen – meer samen kerk zijn – waren de meeste leden van de Synode het eens zo bleek tijdens de Synodezitting van vorig jaar. Steun was er eveneens voor een Synode met daarin de bisschoppen en de andere leden van het bestuur. Wel waren er synodalen die er moeite mee hadden dat het bestuur de taken van het Presidium overneemt en dat daarmee het Presidium vervalt. Wie bewaakt dan nog het synodale proces? Een ingediende motie om het gehele voorstel voorlopig in te trekken om aan andere dringende zaken prioriteit te geven, haalde geen meerderheid. Het Collegiaal Bestuur voelde zich voldoende gesteund om met het voorstel door te gaan en waar mogelijk aan de geuite zorgen tegemoet te komen. In deze zin heeft een werkgroep het oorspronkelijke voorstel aangepast, dat nu in november aan de Synode wordt voorgelegd.
Vernieuwingen in het voorstel
De kern van het eerdere voorstel blijft overeind: het bestuur van de kerk gaat deel uit maken van de Synode en de Synode krijgt een besturende taak.
Een eerste vernieuwing in het aangepaste voorstel is de positie van de vicevoorzitter die door de Synode wordt gekozen. Hij is technisch voorzitter van de Synode en krijgt de leiding van de vergadering nadat een van de bisschoppen de Synode heeft geopend. Door het jaar heen bevordert en ondersteunt de vicevoorzitter het synodale proces. Hij is aanspreekpunt binnen de kerk voor alle zaken die met de Synode te maken hebben.
De tweede vernieuwing gaat over het vaststellen van de agenda. In het nieuwe voorstel is opgenomen dat een groep van minstens vijf stemgerechtigde leden van de Synode kunnen bepalen dat een onderwerp op de agenda wordt geplaatst. Ten slotte krijgt de Synode, als uiterste middel, de mogelijkheid om met een zware meerderheid het bestuur een ‘aanwijzing’ te geven over (de uitvoering van) een beleidsplan.
Evenwichtig aan de slag
Het Collegiaal Bestuur meent dat er door de aanpassingen in het voorstel een beter evenwicht is aangebracht in de relatie tussen het bestuur van de kerk en de Synode.
Het Collegiaal Bestuur stelt de Synode in november voor om voor een proefperiode van drie jaar met dit voorstel aan de slag te gaan. Daarna wordt er geëvalueerd en kan er worden bijgesteld.