Alle mensen die gedoopt en gevormd zijn vormen samen de kerk. Ze vieren en bidden samen en ze komen ook samen om, vanuit dat gebed, antwoord te geven op vragen van de eigen tijd en de kerk te besturen. Zo’n samenkomst wordt sinds oude tijden ‘synode’ genoemd. Het betekent ‘samen op weg zijn’. De waarde van het samen op weg zijn zit dieper en is breder dan alleen de vergaderingen die formeel ‘synode’ worden genoemd.
Synodaliteit is een houding die verbinding zoekt en gemeenschap voedt. Voorop staat dat de bisschoppen, geestelijken en alle gelovigen samen één gemeenschap vormen, die samenkomt voor dankzegging én beraad. Vanuit onze verschillende rollen in de eucharistie hebben we ook verschillende taken in bestuur en organisatie. Samen zijn we luisterend onderweg – luisterend naar Christus die zelf de weg is, luisterend naar de Geest die waait waarheen zij wil dwars door onze vragen en verlangens heen. Terwijl ‘synodaliteit’ een constante waarde is, heeft het begrip ‘synode’ in de loop van de tijd verschillende invullingen gekregen. Dit zien we ook nu nog terug in het bestaan van zowel de provinciale synode als de algemene synode.
Provinciale Synode
Gewoonlijk jaarlijks komen alle geestelijken één dag, de donderdag voor Pinksteren, in deze ambtelijke vergadering samen. Het voorzitterschap ligt bij de aartsbisschop van Utrecht, die hier werkelijk als leider van de kerkprovincie fungeert. Zaken die voor de hele kerk van belang zijn worden hier besproken. Er wordt verslag uitgebracht over lopende zaken en nieuwe initiatieven worden gepresenteerd. Centraal staat de viering van de eucharistie waarin de bisschoppen om beurten voorgaan.
Algemene Synode
In 1919 werd naast de zojuist genoemde Provinciale Synode een Algemene Synode (kortweg: Synode) ingesteld. Hiermee kregen naast de geestelijken ook de leken een stem in het besturen van de kerk.
De Synode is de vergadering waar de hele kerk tenminste eenmaal per jaar in brede vertegenwoordiging, vaak met oecumenische vertegenwoordigers en een goed gevulde publieke tribune, samenkomt om het algemene beleid en de bijbehorende financiële huishouding van de kerk te bespreken. De Synode heeft ten aanzien van het algemene beleid een adviserende rol en heeft instemmingsrecht ten aanzien van de jaarlijkse begroting. De zittingen van de Synode zijn openbaar.
De Synode bestaat uit vertegenwoordigers van de parochies & staties en de geestelijkheid in een verhouding 2/3 – 1/3. De vertegenwoordigers uit de parochies & staties worden veelal bijgestaan door een secundus die geen stemrecht heeft.
Presidium
De Synode wordt voorbereid en geleid door een presidium, bestaande uit een voorzitter, een secretaris en ten minste twee vice-voorzitters. De leden worden gekozen door de Synode voor een periode van vier jaar. Het Presidium is bereikbaar via synode@okkn.nl.