Dr.Roelf Haan (econoom en voorzitter Solidaridad) en mr. Gert van Maanen (Raad van Toezicht Cordaid en voormalig algemeen directeur Oikocredit) fileerden in hun respectievelijke bijdragen aan de Quasimodolezing de huidige financieel-economische ‘bubbel’. En stelden de daarbij behorende bijna religieuze taboes aan de orde, zoals de vraag naar de rol van banken en het wezen van krediet, wat de wereld in de worggreep houdt van de noodzaak van groei.
Royaal gekruid met aansprekende voorbeelden lieten ze de aanwezigen horen hoe het financiele wereldlandschap in een korte periode van 20 a 25 jaar totaal is veranderd. Winst is doel geworden en geen bijproduct van ondernemen, banken zijn van dienend verdienend geworden en geld wordt uit het niets geschapen en heeft alle tegenwaarde haast verloren. Een dergelijk systeem moet op enig moment wel instorten en daar zal de huidige economische crisis volledig bij verbleken. Zolang het motto Geld verdienen aan een bedrijf in plaats van in een bedrijf nog opgang doet, zal er geen eind komen aan overmatige verrijking en trekt de Mammon aan het langste eind.
Het vrijemarkt denken kreeg er ook van langs als een voorbeeld waarbij de kloof tussen arm en rijk en die tussen het Noorden en het Zuiden alleen nog maar dieper wordt. En de overheid heeft alle regulerende mogelijkheden verloren door de verregaande privatisering van essentiële maatschappelijke functies.
De aanwezigen, die geboeid de bijdragen hadden gevolgd, bleven wel met de vraag zitten of je er als kerk en als kerklid nog iets aan kon veranderen. Gert van Maanen had daar wel een antwoord op: kerken zullen bij voortduring moeten wijzen op de bedoeling van de schepping Gods (gerechtigheid, duurzaamheid en verbondenheid) en zich in de discussie over waarden moeten blijven mengen. En de individuele gelovige kan in zijn eigen gedrag een voorbeeld zijn, wat ook rechtstreeks te maken heeft met zijn stemgedrag en het kopen van eerlijke producten.
Het zou een uitdaging zijn om de Tien Geboden anno 2010 te herschrijven.
Het is een goede zaak dat de beide lezingen zullen worden uitgebracht in de Seminariereeks, het is zeker stof om na te lezen en te overdenken.
Foto: Femmy Janson
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 26 april 2010.