Bericht uit Kingston
‘Ubuntu’
Andrew komt uit Zuid-Afrika en is pastor in de Baptisten kerk. Hij heeft zijn vrouw verloren. Aan borstkanker. Dat nu haast twintig jaar geleden maar hij heeft het er nog steeds over. Andrew zit bij mij in de Bijbelgroep. Ook Dora is lid van onze groep. Zij komt uit Canada is en beroepsmatig zit ze in het medische onderzoek. Zodra Andrew dat hoort informeert hij direct naar de stand van zaken in het onderzoek naar borstkanker. Dora vertelt dat ze net de gegevens van een onderzoek naar de resultaten van mammografie heeft verwerkt. Ja, ze zal ze hem toesturen. Hij wil ze doorgeven aan leden van de gemeente. Mensen zijn begaan met elkaar…
Kort daarvoor heeft Andrew me ingeleid in ‘Ubuntu’ (zeg: oeboentoe), een van die heftige Afrikaanse levenswijsheden. “Ubuntu” gaat over dat het alleen maar zin heeft om mens te zijn omdat er anderen zijn die naar je uitkijken. ‘Ubuntu’ wil zo veel zeggen als: ‘jij bent er omwille van mij’. Niet omdat de ene mens zich naar de wensen van een ander zou moeten plooien, maar omdat die ander uitkijkt naar de ontmoeting met die ene. Met de wederzijdsheid van dit gebeuren wordt de gemeenschap opgebouwd. In de openheid van mensen voor elkaar ontstaat er immers een kettingreactie van ontmoetingen. Waar ‘Ubuntu’ de leidraad is, roept het als vanzelf respect op. Want geen ontmoeting zonder respect.
We hadden het hier over de ‘vrede met de aarde’. Iemand zei: vrede op aarde, vereist ook vrede ‘in’ de aarde. Met andere woorden: wie gewelddadig met de natuur omgaat en haar manipuleert voor het eigen gewin, die zal evenmin een vredestichter zijn onder mensen. Ook ‘ubuntu’ met de aarde dus. De zin van de natuur bestaat erin dat ze ons leven mogelijk maakt. Tot de zin van ons leven behoort het dat we de aarde respecteren als degene die ons draagt.
Respect is ook bij uitstek een gelovige houding. Oog hebben voor het respect dat we vanwege God mogen ontvangen, is het begin van het geloof. Waarom zouden we dan elkaar en de natuur niet respecteren?
“Gebrek aan respect heeft te maken met het feit dat we onze angsten of ons verdriet niet kunnen loslaten”, vertelt Andrew verder. Hij legt uit wat hem tijdens een training voor pastores is overkomen: dat de trainer op hem toekwam en hem uitdaagde door hem de sleutels van haar auto te geven terwijl ze zei; “Wel, ik vertrouw je, waarom vertrouw jij mij dan niet? Je moet durven los te laten om een ander echt te ontmoeten.” Hij deed het en van toen af was hij een (ander) mens. Meer betrokken, meer begaan met anderen, meer zichzelf. “Ubuntu” dus en vrede volgt als vanzelf.
Kingston 23 mei 2011
Joris Vercammen