Bisschop dr. Jo Bailey Wells, een van de meest invloedrijke vrouwen in de Anglicaanse gemeenschap, is op vrijdag 18 oktober aanstaande de hoofdgast tijdens de bijeenkomst rond de 25ste verjaardag van het besluit om vrouwen tot het apostolisch ambt toe te laten. Naast de Britse bisschop zal ook dr. Mattijs Ploeger, de rector van het Oud-Katholiek Seminarie, een lezing verzorgen en is er een panelgesprek met deelnemers uit verschillende kerken. We sluiten de dag in Amersfoort geheel in stijl af met een ‘mis met drie dames’.
Het thema ‘vrouw & ambt’ zorgt tot op de dag van vandaag voor pittige discussies. Ook binnen de Oud-Katholieke Kerk is er lang en intensief over gesproken. Dankzij een zorgvuldig synodaal proces heeft het uiteindelijke besluit niet voor tweespalt gezorgd. Toch blijven er prikkelende vragen. Hoe moet je de eeuwenlange traditie om alleen mannen toe te laten wegen? Kan een vrouw Christus wel representeren in het vieren van de sacramenten, met name de eucharistie? En wat betekent het voor de oecumene dat kerken hierin verschillende wegen gaan?
Menswording
In 1998 hakten de bisschoppen de knoop door. De toelating van vrouwen tot het ambt zien ze als rechtvaardig en in lijn met het geloof van de vroege kerk: het heil komt tot ons in de menswording van de Zoon van God, niet in de man-wording. Omdat Christus de verlosser van mensen is, niet alleen van mannen, is het in onze tijd en cultuur niet vol te houden dat ambtsdragers alleen op grond van het man-zijn zouden handelen. Het geestelijk ambt is ook voor daartoe geroepen vrouwen opengesteld, “juist om het heil waarom het gaat voor alle tijden te behouden en niet te verliezen” (Herderlijke Brief ‘Ambt in de Branding’, 1999).
Genderneutraal
Net zoals in veel andere kerken was het in het begin voor enkele mensen wel even wennen om een vrouw in een kazuifel te zien, maar al snel bleek het de gewoonste zaak van de wereld. Grete Verhey-de Jager was de eerste vrouw die, in september 1999, tot priester werd gewijd. Inmiddels is bij elf vrouwen de handen opgelegd. Erna Peijnenburg, pastoor in Alkmaar, noemt het een verrijking dat vrouwen deel zijn gaan uitmaken van de geestelijkheid. “Niet per se omdat zij zogenaamde vrouwelijke eigenschappen binnen zouden hebben gebracht, zoals je ook wel hoort over vrouwelijke leiders in het bedrijfsleven of op andere posities. Alle karaktereigenschappen die mensen kunnen hebben, zijn genderneutraal. We hebben gewoon hele goede en toegewijde ambtsdragers cadeau gekregen die er niet waren gekomen als de deur van de wijding voor vrouwen gesloten was gebleven”.
Oecumenisch engagement
Inmiddels staat het ambt voor vrouwen in de meeste lidkerken van de Unie van Utrecht, het internationale verband van oud-katholieke kerken, open. De grootste pijn zat en zit in de relatie met kerken die geen vrouwen tot de wijdingen hebben toelaten. Tussen Rome en Utrecht is het onderwerp een bron van blijvende spanning. Ook daarom was het even opvallend als verheugend dat paus Franciscus eerder dit jaar bisschop Jo Bailey Wells uitnodigde voor een gesprek met zijn adviesraad van kardinalen over de rol van de vrouw in de kerk. Zij noemde die uitnodiging “uitzonderlijk, zo niet historisch”. “Het onderstreept dat de paus de waarde van oecumenisch verbondenheid niet alleen ziet in de samenwerking tussen kerken maar ook voor het luisteren naar en leren van elkaar”, aldus Jo Bailey Wells.
(tekst vervolgt onder de afbeelding)
Panelgesprek
Aansluitend op de bijdragen van Jo Bailey Wells en Mattijs Ploeger zal er een panelgesprek plaatsvinden onder leiding van Marieke Ridder, priester en deken van het Metropolitaan Kapittel van Utrecht. Naast Erna Peijnenburg, Steef Eman en Lidwien van Buuren, alle drie oud-katholiek, schuiven dominee Almatine Leene en zuster Nadia Kroon aan. Almatine was de eerste vrouwelijke predikant in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en Nadia is een rooms-katholieke kloosterling van de Dominicanessen van de Heilige Familie. De panelleden zullen ingaan op de beide lezingen en ook spreken over de rol en betekenis van vrouwen binnen hun eigen kerken. Waarom ligt dit thema in sommige kerken nog steeds zo gevoelig? En wat gebeurt er als de kogel door de kerk is en vrouwen ‘gewoon’ ambtsdrager mogen worden?
Praktische informatie
Het symposium tijdens de bijeenkomst op 18 oktober begint om 14.00 uur. Om half vijf vindt de feestelijke eucharistieviering plaats, waarin pastoor Erna Peijnenburg, pastoor Leonie van Straaten en diaken Thelma Schoon voorgaan. We hebben het daarom met een knipoog naar de ‘mis met drie heren’ in de katholieke liturgie speciaal voor deze dag een ‘mis met drie dames’ genoemd. Na de viering is er ruimte voor ontmoeting en gesprek. De dag vindt plaats in de parochiekerk van de H. Georgius, ook wel St. Joris op ’t Zand, in Amersfoort en in de bijbehorende Joriszaal. De toegang is gratis.
Meer informatie over deze bijzondere bijeenkomst verschijnt de komende weken op de website www.oudkatholiek.nl