Oppervlakkig beschouwd leek de 85e zitting van de synode op zaterdag 24 november jl. te Hilversum zeer ontspannen en rimpelloos te verlopen. Het Collegiaal Bestuur bleek zijn werk goed gedaan te hebben: jaarverslag en jaarrekening en zelfs de begroting voor het komende jaar passeerden zonder veel vuurwerk de synode. Ontspannen was ook zeker de leiding door het Presidium, waarin voorzitter Frank de Haart voor de laatste maal de scepter zwaaide.
Verkiezingen verliepen soepel en er waren geen proteststemmen. De presentienota van het bestuur werd zeer welwillende ontvangen.
Dubbele signalen
Maar tegelijkertijd was er sprake van een zorgelijke ontwikkeling: er was geen enkele kandidaat voor het secretariaat van de synode naar voren geschoven, wat het Presidium uiteindelijk aanleiding gaf om een extra begrotingspost voor te stellen om dit tekort met professionele hulp dan maar te dichten. Daarmee werd wel de deur op een kier gezet om het vrijwilligerswerk in de kerk maar te gaan vervangen door betaalde krachten. Het is zeer de vraag of deze, misschien wel onomkeerbare ontwikkeling, nu zo van harte moet worden toegejuicht: de kerk kan alleen maar bestaan bij de gratie van de inzet van die vele vrijwilligers en ze is er terecht trots op ook. De synode stemde niettemin met een grote meerderheid voor deze extra begrotingspost, misschien wel om het eigen geweten te sussen. Merkwaardigerwijs werd vanuit de synode op een later moment de suggestie gedaan om in de toekomst maar over te stappen op vrijwillige pastores in plaats van gehonoreerde pastores.
Het Presidium van de synode was door het eigen voorstel in een soort spagaat terecht gekomen omdat het Presidium ook had voorgesteld het Collegiaal Bestuur te verplichten de begroting al voor het jaar 2014 (in plaats van 2015) sluitend te krijgen. Dat laatste voorstel werd dan ook maar niet in stemming gebracht.
Missie en diaconaat
Meer leven in de brouwerij was er bij de behandeling van de motie van enkele parochies om de extra subsidie van € 5000 voor de missie en diaconaat buitenland niet uit de begroting te schrappen. Missie en diaconaat buitenland en binnenland behouden wel de structurele bijdrage van de 1% van opbrengst heffing levende kerk en de gebruikelijke collecten. Ondanks een klemmend pleidooi om niet te tornen aan deze hulp voor de allerarmsten, vond het tegenargument van het bestuur dat er bezuinigd moest worden op allerlei uitgaven toch meer gehoor. De synode deelde de mening van het Collegiaal Bestuur dat er pas in laatste instantie gesneden moet worden in de pastorale formatie, verreweg de grootste uitgave van de kerk. Een winstpunt bij dit onderwerp was wel dat het onderwerp Missie en Diaconaat volgend jaar uitgebreid op de agenda van de synode komt te staan. Misschien een mooie gelegenheid om dan nog eens uitdrukkelijk te spreken over de 1% regeling.
Het blad
Ruimte op te bezuinigen was er door de parochie Haarlem ook gevonden in de post publiciteit: er werd voorgesteld het abonnementsysteem maar weer in te voeren en het blad De Oud-Katholiek vanaf 2014 niet langer gratis op alle oud-katholieke adressen te laten binnen vallen. Het overgrote deel van de synode ging op dat voorstel niet in, men was met het Collegiaal Bestuur van mening dat het huidige blad vaak als laatste lijntje naar de niet zo betrokken kerkleden gehandhaafd moest blijven. Bovendien was er becijferd dat een systeem herziening zou leiden tot een relatief hoge abonnementsprijs.
Presentie
De nota ‘Oud-Katholieke Presentie’ van het Collegiaal Bestuur met daarin het voorstel om verschillende criteria de vitaliteit van een parochie of statie te kunnen meten en daarover in gesprek te gaan met de afzonderlijke kerkbesturen, kreeg veel positieve steun. Er werd wel een aantal goede kanttekeningen bij dit plan geplaatst, die door het Collegiaal Bestuur zeker zullen worden meegenomen in de verdere uitwerking ervan.
Jongerensynode
In de middag meldde zich een tiental jongeren, die onder leiding van jongerenpastor Jutta Eilander een parallelle jongerensynode hadden gehouden. Vanuit deze jongerensynode werd aandacht gevraagd voor duurzaamheid, kleinschalige lokale en buurtacties werden als voorbeeld genoemd om aan die duurzaamheid handen en voeten te geven. De jongeren vroegen ook uitdrukkelijk om meer aandacht te geven aan activiteiten naast de (soms wel saaie) kerkdiensten. Een uitdrukkelijke wens was ook om de portefeuille jeugd beter en blijvend te verankeren in de kerkbesturen.
Wisselingen van de wacht
Veel waardering van de synode klonk uit het lange applaus, dat volgde op de afscheidswoorden aan het adres van de aftredende voorzitter Frank de Haart en secretaris Betty Roobol. Beiden hebben zich acht jaar lang ingezet om de synode goed te laten functioneren en ook goed tot haar recht te laten komen. Met name de voorzitter heeft zich zeer ingezet om ook de verhouding tot en de samenwerking met het Collegiaal Bestuur helder te houden. Vanuit het bestuur was daar ook veel waardering voor. Vicevoorzitter Patrick Groenewegen werd in zijn plaats tot voorzitter gekozen, wij wensen hem sterkte in zijn nieuwe rol.
Aftredend was ook pastoor Robert Frede als vicevoorzitter. Hij was de enige vertegenwoordiger namens de geestelijken in het Presidium en had een gewaardeerde inbreng. Het is jammer dat er voor hem geen opvolger is gevonden. Wel had dhr.Joost Janssen Zeegers uit Rotterdam zich kandidaat gesteld voor het vicevoorzitterschap, hij werd met algemene stemmen door de synode in het Presidium gekozen.
In het Collegiaal Bestuur eveneens een wisseling van de wacht: afscheid werd genomen van drs. Edward C. Smit, die er twee termijnen als vertegenwoordiger van het bisdom Haarlem op had zitten. In zijn plaats werd met algemene Haarlemse stemmen verkozen mw. Marijke Nijman uit de parochie Haarlem.
Het verslag van het Collegiaal Bestuur en de Presentienota zijn beide (zonder bijlagen) hier nog na te lezen.
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 26 november 2012