Geslaagde InspiratieTafel Klimaatverandering
Wat kunnen kerken bijdragen aan de discussie rondom het klimaat? Ze kunnen stelling nemen, zoals de oecumenisch patriarch Bartholomeus doet of paus Franciscus in zijn recente klimaatencycliek ‘Laudato sì’. Kerken kunnen ook nog een stap verder gaan en een ruimte scheppen voor een open en respectvolle ontmoeting van vele betrokken partijen om samen meerwaarde te creëren. Dat laatste was de insteek van de tweede ronde tafel rondom klimaatvragen die op 28 oktober plaatsvond in de Scheveningse duinen, op de prachtige en gastvrije locatie van drinkwaterbedrijf Dunea.
‘Richting de klimaattop in Parijs en daar voorbij’ bespraken jongeren en toonaangevende persoonlijkheden uit het Nederlandse bedrijfsleven, de wetenschap, de kerken en de politiek verschillende dilemma’s rondom de menselijke omgang met dat waarvan hij ook deel uitmaakt: ecosysteem aarde.
Sabbatical
De InspiratieTafel als een soort sabbatical in het publieke domein van ontmoeting, gesprek, inspiratie en het leven vieren. Patriarch Bartholomeus verraste de aanwezigen met een videoboodschap en de recente klimaat-encycliek van paus Franciscus kwam uitvoerig aan de orde. Gastheer aartsbisschop Joris Vercammen en dagvoorzitter Arko van Brakel, creëerden een ruimte waarin sprekers als de klimaatspecialist Pier Vellinga, de theoloog Erik Borgman, en voormalig minister-president Jan Peter Balkenende hun visie op de problematiek konden geven, samen met sprekers vanuit het klimaatakkoord, het bedrijfsleven (Shell), de media (NRC Handelsblad), en de politiek: de Nederlandse gezant voor de klimaatconferentie Michel Rentenaar en de Nederlandse jongerenvertegenwoordiger bij de VN, Socha de la Fuente. Gesprekken, in kleine groepen en plenair, afgewisseld met een excursie door de duinen en naar de waterzuiverings-installaties, gaven gelegenheid tot gedachtewisselingen, die werden afgesloten door bisschop Hans van den Hende (Rotterdam).
Zie hier de videoboodschap van Patriarch Bartolomeus
Samen de aarde
Verschillen van inzicht konden duidelijk benoemd worden: wie moet hoeveel doen, welke houding is de juiste, maar ook gemeenschappelijke inzichten kwamen tot stand: klimaatscepticisme is werkelijk niet meer serieus te nemen, er is wel degelijk urgentie en een complex probleem als dit met zowel politieke, economische, culturele als levensbeschouwelijke aspecten moet gemeenschappelijk worden aangepakt.
Dit komt overeen met een basisinzicht dat ook van de zijde vank kerk en theologie wordt ingebracht: we zijn samen de aarde en we zijn allen met elkaar verbonden als schepselen en als mensen. De vraag is dus niet óf we met elkaar verbonden zijn en in gemeenschap met elkaar leven, maar alleen op welke wijze we er gestalte aan kunnen geven. Dat vergt een op gemeenschap gerichte levenshouding, waarin de vraag eerder is “wat kan ik voor je betekenen” dan “wat levert het me op.”
Cadeau aan de samenleving
De organiserende werkgroep Duurzame Ontwikkeing van de Raad van Kerken in Nederland, voorgezeten door Jan Jorrit Hasselaar, en de Oud-Katholieke Kerk van Nederland, vertegenwoordigd door aartsbisschop Joris Vercammen, boden deze dag als cadeau aan de samenleving aan, op weg naar een duurzamer manier van leven. Een cadeau dat we tijdens de middag samen hebben uitgepakt en alleen samen tot meerwaarde kan komen.
In de komende maanden zal de uitwisseling van gedachten van deze middag in woord en beeld gepubliceerd worden, in dezelfde sfeer als het boek dat uitkwam naar aanleiding van het bezoek van “groene” patriarch Bartholomeus in 2014, ‘An Ongoing Conversation. The Green Patriarch in the Netherlands’. De gesprekspartners ontvingen dit laatste boek reeds als tastbaar geschenk. (U kunt het hier verkrijgen). Ook de komende publicatie wil niet alleen een verslag zijn van een inspirerende middag, maar een stimulans om de inspiratie en ontmoeting samen verder gestalte te geven.
Door: Prof. Peter-Ben Smit
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 29 oktober 2015
Toevoeging: Tweede Kamerlid Carla Dik stuurde de ochtend na de InspiratieTafel onderstaande mail aan aartsbisschop Joris. Met goedkeuring delen we deze mail met u.
Geachte heer Vercammen, beste Joris,
Hartelijk dank voor de ontvangst gisteren. Ik vond het een zeer inspirerende middag. Zulke momenten van geestelijke inspiratie mis ik in de dagelijkse hectiek van mijn werk en daarom was het waardevol erbij te zijn. De input heb ik direct kunnen gebruiken voor het debat dezelfde dag. Mijn tekst heb ik afgesloten met de woorden hieronder:
- Voorzitter, ik rond af. Vandaag was ik bij een Inspiratietafel klimaatverandering, georganiseerd door de Raad van Kerken en de Oud-Katholieke Kerk, met vertegenwoordigers van kerken, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, media, jongeren én de politiek. Een paar dingen heb ik daar meegekregen.
- We leven in overvloed. We hebben alle kennis én de middelen om om klimaatverandering tegen te gaan. Waarom doen we het dan niet, of in ieder geval niet voldoende? Hier is leiderschap nodig.
- Laten we niet met de ideeën van gisteren de dromen van toekomstige generaties in de weg zitten. Wij zitten teveel vast aan bestaande systemen en belangen, waardoor een noodzakelijke koersverandering niet kan worden ingezet.
- Laten we niet teveel focussen op techniek, maar maak ruimte voor ethiek. Het gaat óók over het verdelen van schaarste. Over een andere manier van kijken naar onze economie. Klimaatverandering treft de armste delen van de wereld.
- Het was de paus die in Laudato Si’ oproept tot een ecologische bekering.
Hartelijke groet, Carla Dik
Tweede Kamerlid ChristenUnie
Woordvoerder zorg en medische ethiek, landbouw en voedsel, natuur en water, milieu en energie, cultuur.
Hierboven en -onder enkele foto’s van de bijeenkomst.
© Dio van Maaren