Zaterdag 16 november 2024 werd in de Bergkerk te Amersfoort de 98ste zitting van de synode van onze kerk gehouden. De synode is de jaarlijkse vergadering waar de hele kerk in brede vertegenwoordiging samenkomt om het algemene beleid en de bijbehorende financiële huishouding van de kerk te bespreken.
Na de eucharistieviering opende voorzitter Petra de Bruin de vergadering. Ze sprak een in memoriam uit voor de eerste vrouwelijke voorzitter van het Presidium, Ineke Schenk, die de dag voor de synode overleed. Ineke was een bijzondere, betrokken en hartelijke vrouw die zich tijdens haar termijn, maar ook daarna, nadrukkelijk heeft ingezet voor de inkomsten van de levende kerk. Zij ontving daarvoor eerder dit jaar een erepenning van de Interkerkelijke Commissie Geldwerving (ICG) waar zij ook vele jaren bij betrokken was.
Na de benoeming van de notulencommissie kwam het Jaarverslag 2023-2024 van het Collegiaal Bestuur aan de orde, en later tijdens de vergadering werd met de Jaarrekening 2023 ingestemd. Verder vond de verkiezing plaats van Claudia v.d. Brink-Lenten als vicevoorzitter/secretaris van het Presidium en werden twee leden van het Collegiaal Bestuur herkozen, Lydia Janssen en Martijn Blaauw.
Noodzaak voor een lichtere kerk
Tijdens het bespreken van de agendapunten Begroting 2025 en Passende Organisatievormen werd duidelijk dat de zorgen om de toekomst van de kerk groot zijn. Het dalende ledenaantal, het tekort aan menskracht en de stijgende kosten maken de noodzaak van een lichtere kerk duidelijk.
Nieuwe heffingssystematiek
De transparante Begroting 2025 die ter tafel lag en vastgesteld werd, is gebaseerd op de nieuwe heffingssystematiek die als uitgangspunt heeft dat sterke schouders hogere lasten dragen. Deze nieuwe heffingssystematiek en de betekenis ervan voor de parochie is dit jaar in een eerste gespreksronde langs alle parochies door de bisschoppen en de algemeen secretaris met alle kerkbesturen besproken, waarbij ook de visie van de parochie op de eigen kerkplek besproken werd. Dit leidde tot elementaire parochieportretten die op een beleidsdag van het Collegiaal Bestuur besproken zijn en nog verder uitgewerkt zullen worden.
Hoe worden we toekomstbestendig
Het Collegiaal Bestuur heeft in kaart gebracht hoe onze kerkelijke presentie er toekomstbestendig uit kan zien en ontwikkelt vandaaruit nieuwe organisatievormen om de plaatselijke presentie al dan niet te versterken. Uitgangspunt daarbij is: ter plekke geloofwaardig, met als kernwoorden opbouwen (bloeiende kerk), versterken (stabiele kern) en afbouwen (kerk op de rand). In 2025 zullen tijdens een tweede gespreksronde langs de parochies de parochieportretten worden besproken waarna ter synode 2025 het brede plan op tafel zal liggen.
Vernieuwing Synodale Structuur
Eén van de nieuwe organisatievormen betreft de vernieuwing van de Synodale Structuur die geagendeerd stond voor deze synode. De bedoeling is om de gehele kerk bijeen te brengen binnen een vernieuwde synodale structuur, zoals deze in andere oud-katholieke kerken al het geval is. Concreet betekent dit dat het Collegiaal Bestuur deel wordt van de synode, waardoor episcopale en synodale elementen met elkaar verbonden worden in plaats van dat zij tegenover elkaar staan.
De synode krijgt in de nieuwe structuur meer bevoegdheden. Naast de al bestaande bevoegdheid om de begroting vast te stellen zal de synode in plaats van een adviserende rol een vaststellende rol krijgen betreffende het meerjarenbeleidsplan en statuutswijzigingen. De synode kan de uitvoering van de vastgestelde kaders bewaken en met voorstellen en initiatieven komen via de agenda van de synode. Het bestuur van de synode bereidt de synodevergaderingen voor, de bisschop wordt voorzitter maar benoemt een technisch voorzitter. De taken van het huidige Presidium worden overgenomen door het nieuwe synodale bestuur. De opmerkingen en zorgen die door de synodalen geuit werden, zullen meegenomen worden door het Collegiaal Bestuur bij het verder uitwerken van het brede plan voor een lichtere kerk.
Evaluatie communicatie
Eén van de laatste agendapunten betrof de evaluatie van het magazine KOM&ZIE, de nieuwsbrief en andere vormen van communicatie. De reacties op het magazine zijn overwegend positief. In de overige communicatie wordt verdieping gemist en een platform om opinies uit te wisselen. Er is sprake van een sterke toename van deelname aan social media.
Overige agendapunten waren de jaarplannen betreffende Visie- en Beleid 2023-2033 en statuutwijzigingen. De opmerkingen van de synodalen die bij het bespreken ervan naar voren kwamen, worden voor zover mogelijk door het Collegiaal Bestuur meegenomen bij de verdere afhandeling.
Al met al was het een interessante synode!
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau november 2024