Op zondag 18 mei vond in Rome de inauguratie plaats van paus Leo XIV, die paus Franciscus opvolgt als bisschop van Rome. Namens de Unie van Utrecht waren aartsbisschop Bernd Wallet en bisschop Frank Bangerter (Zwitserland) bij de plechtigheid aanwezig. Hun aanwezigheid onderstreept het belang dat de oud-katholieke kerken hechten aan oecumenische verbondenheid en dialoog.
Aanloop naar inauguratie: oecumenische ontmoetingen
In aanloop naar de inauguratie ontmoetten Wallet en Bangerter diverse vertegenwoordigers van andere kerken. Tijdens een diner spraken zij onder meer met kardinaal-aartsbisschop Stephen Ameyu Martin Mulla (Juba, Zuid-Soedan). Het gesprek ging over de zoektocht naar vrede en verzoening in Zuid-Soedan. Ook bespraken ze de ervaringen van de afgelopen weken in Rome en de hoop op verdere oecumenische toenadering onder het pontificaat van Leo XIV.
Verder trof aartsbisschop Wallet vertegenwoordigers van de Anglicaanse, Lutherse en Zweedse kerken, waaronder aartsbisschop Leonard Dawea (Anglicaanse gemeenschap van Melanesia), ds. Anne Burghardt (Lutherse Wereldfederatie) en aartsbisschop Martin Modéus (Uppsala). “De hele wereldkerk is in Rome, beschenen door vrolijk zonlicht”, merkte Wallet zaterdag op.
De ontvangst in het Vaticaan was gastvrij, zo vertelt Wallet vandaag in een interview met het ND: “We slapen in het Vaticaan en men wil ons echt helemaal thuis laten voelen. We zijn uitgebreid ontvangen door het Dicasterie voor de Eenheid van de Christenen. En we kunnen heel open spreken met kardinalen. Deze basale christelijke gastvrijheid en de houding van vriendschap is de basis van alles.”
Verhouding Oud-Katholieke Kerk met Rome
Hoewel de Oud-Katholieke Kerk sinds de achttiende eeuw geen kerkelijke eenheid meer heeft met Rome, blijft het ambt van de paus van betekenis. De paus wordt erkend als patriarch van het Westen en er wordt nog altijd voor hem gebeden. De breuk met Rome was destijds vooral het gevolg van kerkpolitieke ontwikkelingen, niet van geloofsinhoud. Tegelijkertijd zijn door de eeuwen heen juist de groeiende machtsaanspraken rond het pausdom een belemmering geworden voor herstel van volledige gemeenschap. Toch ziet aartsbisschop Bernd Wallet een verandering in toon bij recente pausen. Met name paus Franciscus laat in zijn spreken en handelen een nederige, luisterende houding zien en zet stappen richting synodaliteit. Dat biedt nieuwe kansen voor oecumenische toenadering.
Hoop en perspectief
Op de dag van de inauguratie zat Bernd Wallet aan tafel in een oecumenisch gezelschap in het atrium van de Paulus VI-aula, met o.a. kardinaal Kurt Koch, oecumenisch patriarch Bartholomeus, de patriarch van Jeruzalem Theophilos III, Debra Wallace-Padget (World Methodist Council), en Jerry Pillay (secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken). Hij sprak daar ook met metropoliet Nestor van Korsun, patriarchaal exarch (vertegenwoordiger) van de Russisch-Orthodoxe Kerk in West-Europa.
In zijn preek benadrukte de paus zijn verlangen om ‘als een broeder met andere kerken te wandelen op de weg van Gods liefde’; woorden die hoop en perspectief bieden voor de oecumenische relaties. Hij liet zien dat hij gelooft in een pausambt dat het evangelie van Gods liefde laat spreken. Wallet in het ND: “We hebben zo’n paus nodig en ik hoop dat we in dialoog daarmee ook nog dichter naar elkaar kunnen groeien.” Aansluitend op de inauguratie kregen enkele oecumenische gasten, waaronder aartsbisschop Bernd Wallet, de gelegenheid om paus Leo XIV persoonlijk vrede en zegen toe te wensen. Oud-katholiek aartsbisschop Bernd Wallet: ‘Het door Franciscus opgewaaide stof moet nu neerdwarrelen’
Aan het ND liet Wallet weten: “Dat wij worden uitgenodigd en op dezelfde hoogte als de kardinalen worden gezet, zie ik als een erkenning dat de Rooms-Katholieke Kerk – die de helft van alle christenen wereldwijd omvat – ook de andere helft erkent. Meer nog: dat die andere helft wordt betrokken bij de installatie van dit unieke ambt van de bisschop van Rome.”
Audiëntie met religieuze leiders
Op de ochtend na de inauguratie ontving paus Leo XIV vertegenwoordigers van kerken en religieuze gemeenschappen in de Sala Clementina van het Apostolisch Paleis. Aartsbisschop Wallet en bisschop Bangerter begroetten hem daar opnieuw namens de oud-katholieke kerken van de Unie van Utrecht. Daarbij gaf de paus een duidelijke oecumenische koers aan:
“Als bisschop van Rome zie ik het als een van mijn kerntaken om te streven naar het herstel van de volledige en zichtbare gemeenschap tussen allen die hetzelfde geloof belijden in God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.”
Met deze ontmoeting werd de hoopvolle toon gezet voor een pontificaat waarin de dialoog tussen kerken nieuwe impulsen kan krijgen. En misschien ook meer dan dat. Bernd Wallet: “Hij [de bisschop van Rome, red.] is de enige met zoveel moreel gezag. En met dat gezag kan hij spreken over de conflicthaarden in de wereld opdat de wereldleiders er nog naar luisteren.”
Lees hier het interview dat Bernd Wallet had met het Nederlands Dagblad op 19 mei 2025.