Het enthousiasme was aanstekelijk op zaterdag 2 december in Thiruvalla (India) bij de wijding van de drie nieuwe bisschoppen voor de Mar Thoma Kerk. Emeritus aartsbisschop Joris Vercammen was bij de wijding aanwezig als vertegenwoordiger van de Unie van Utrecht.
“De nieuwe bisschoppen zijn Saju C. Pappachen Ramban, Mathew K. Chandy Ramban en Joseph Daniel Ramban. Die laatste heeft na zijn priesterwijding zijn theologische studie verder gezet in Bern, aan het Institut für Christkatholische Theologie. Daar behaalde hij ook zijn doctorsgraad. Hij is een beminnelijke man die mensen weet te begeesteren. Zo organiseerde hij tijdens zijn studietijd twee Mar Thoma parochies in Zwitserland, waarvan er één haar thuis gevonden heeft in een oud-katholiek kerkgebouw. De blijvende verbondenheid met het Bernse theologisch instituut en onze Zwitserse zusterkerk kreeg een concrete expressie in de aanwezigheid van prof. Dr. Angela Berlis, die ook speciaal voor deze gelegenheid naar India was afgereisd.
Ondertekening kerkelijke gemeenschap
Ik was bij de wijding aanwezig als vertegenwoordiger van de Unie van Utrecht. In het licht van de aanstaande ondertekening van de kerkelijke gemeenschap tussen de Mar Thoma Kerk en de Unie van Utrecht, voorzien voor februari aanstaande, kreeg die aanwezigheid een bijzonder en vreugdevol tintje. Ik werd niet alleen officieel verwelkomd, maar de theologische dialoog die beide kerken met elkaar gevoerd hebben werd ook uitdrukkelijk en met waardering gememoreerd door de Metropolitan in zijn bijdrage aan de ‘felicitatiezitting’ die volgde op de wijding. De leden van de Commissie, Bisschop John Okoro en Bisschop Harald Rein (als waarnemer), en de theologen Peter-Ben Smit en Adrian Suter, verdienen trouwens een felicitatie voor hun werk. Het is niet vanzelfsprekend dat Westerse Gemeenschap van katholieke Kerken tot kerkelijke gemeenschap komt met een Oriëntaalse Kerk. Het is onmogelijk zonder een degelijke theologische reflectie die dieper ingaat op redenen en achtergronden van de scheiding die zo vroeg in het bestaan van het christendom al een feit was. Temeer is het verheugend als je in staat bent de brug te slaan over meer dan 1600 jaar scheiding. Daarom is dat soort van akkoord niet alleen bijdrage aan, maar ook een stimulans voor de oecumenische beweging. Dat soort van uitdaging komt wellicht niet toevallig op het pad van de Unie van Utrecht!
Honderdduizend kijkers
De wijding duurde een uur of vier. Een opeenstapeling van symboliek en op elk moment haast een verwijzing naar de kerk van de eerste eeuwen. 15000 gelovigen waren erbij aanwezig. Samengebracht onder een grote tent zongen en baden ze als uit één mond. Nog eens duizenden volgden de wijding bij grote schermen die her en der in de omgeving opgesteld waren. Het aantal kijkers van de YouTube-uitzending stond enkele uren na de plechtigheid al op honderdduizend. De vitaliteit van deze kerk en de betrokkenheid van de gelovigen is voelbaar. Zo groot deze kerk ook is, ze is een gemeenschap. Naar het einde van de plechtigheid toe wordt de bisschop op een stoel boven het volk uit getild om de acclamatie van datzelfde volk in ontvangst te nemen.
Felicitatie
Namens de aartsbisschop van Utrecht, de IBC en de hele oud-katholieke gemeenschap heb ik een felicitatie uitgesproken. Daarin beklemtoonde ik de uitkomsten van de dialoog, maar ook de haast natuurlijke wijze waarop onze beider gemeenschappen elkaar ontmoetten. Een ontmoeting die volgens beider inschatting dus niet zonder gevolgen kon blijven. Wat onze beider gemeenschappen trouwens verbindt met elkaar is niet alleen hun referentie aan de kerk van de eerste eeuwen, maar evenzeer dat ze dichtbij de realiteit van de eigen cultuur en samenleving willen zijn. De Mar Thoma kerk is missionair niet alleen in verkondiging, maar misschien nog meer in haar sociale projecten. Christenen hebben het niet gemakkelijk in India, maar dat heeft niet als gevolg dat de Mar Thoma zich gaat opsluiten in zichzelf op een eigen eiland waar veiligheid zogenaamd gegarandeerd zou zijn. In onze geseculariseerde context is dat soort van isolement evenmin nastrevenswaardig. We vinden zeker inspiratie bij deze nieuwe zusterkerk om ook in onze context, hoe verschillend ook van de onze, vanuit onze eigen traditie creatieve wegen te gaan in dienst aan de verkondiging van het evangelie. Overigens viel mij het ook op hoe natuurlijk de aanwezigheid van vertegenwoordigers van zowel de hindoe- als de moslimgemeenschap gevonden werd. De Mar Thoma Kerk blijkt alles behalve eenkennig te zijn!
Bezoek geboortedorp bisschop Ivanios
De dag na de wijding waren we getuige van de eveneens zo enthousiaste ontvangst van de nieuwe Bisschop Joseph Mar Ivanios in zijn geboortedorp. De hele streek hing vol met posters met zijn foto en meer dan duizend gelovigen woonden de eucharistie bij waarin hij voorging. Ook na afloop daarvan was er een zogenaamde ‘felicitation meeting’ waarin ik de eer had de hoofdspreker te zijn. Ik heb er benadrukt dat de nieuwe bisschop een echte bruggenbouwer is. Dat kwam trouwens ook tot uiting in de aanwezigheid van vertegenwoordigers van het plaatselijke bestuur, de Moslim- en de Hindoegemeenschap. Allen benadrukten hun trots dat uit hun midden de nieuwe bisschop was voortgekomen. Bijzonder was ook het aanbieden van een cadeau door de klasgenoten uit de basisschool. Allemaal hindoes. Uit eerbied voor de spirituele leider die hun vroegere mede-leerling geworden was, bogen ze zich een voor een voor hem en raakten met hun handen zijn voeten aan. Bisschop Joseph Mar Ivanios is dan ook een bijzonder man die ook in de relatie met onze kerken nog veel kan gaan betekenen.”
Tekst: emeritus aartsbisschop Joris Vercammen