Kerkelijke gemeenschap van de Unie van Utrecht en de Indiase Mar-Thomakerk

Met een feestelijke kerkdienst op zondag 6 oktober vieren de oud-katholieke kerken van de Unie van Utrecht en de Indiase Mar-Thomakerk hun gemeenschap. Deze volledige kerkelijke gemeenschap werd bevestigd op 10 februari 2024 in Thiruvalla, India. De viering van 6 oktober aanstaande zal plaatsvinden in de oud-katholieke kerk van de H.H. Petrus en Paulus in Bern.

Bisschoppen uit India, de oud-katholieke kerken van de Unie van Utrecht en andere internationale gasten worden in Bern verwacht voor de Europese viering van de historische overeenkomst. De zaterdag ervoor zullen zij tijdens een openbaar symposium aan het Instituut voor Oud-Katholieke Theologie van de Universiteit Bern de praktische uitvoering en verdieping van deze kerkgemeenschap bespreken. De beide Nederlandse bisschoppen, emeritus aartsbisschop Joris Vercammen en prof. dr. Peter-Ben Smit, lid van de dialoogcommissie, nemen aan de viering deel.

Twee kerkelijke tradities met elkaar verbonden
De kerkelijke gemeenschap is bijzonder, omdat het twee kerkelijke tradities met elkaar verbindt die zeer verschillende historische wegen hebben bewandeld. De volledige naam van de Mar-Thomakerk, ‘Malankara Mar Thoma Syrian Church’, verwijst naar de missie van de apostel Thomas in India. De kerk staat in de Syrisch-orthodoxe traditie en wist tijdens de koloniale periode, ondanks westerse invloeden, haar eigenheid te behouden.

Wat haar verbindt met de oud-katholieke kerken zijn met name twee zaken: het gedeelde geloof van de vroege Kerk en de nadruk op het zelfbestuur van de lokale kerk. In beide kerken worden bisschoppen gekozen door kerkvergaderingen die zowel uit geestelijken als leken bestaan. Samen dragen zij de verantwoordelijkheid voor belangrijke kerkelijke beslissingen. Deze overeenkomsten kwamen naar voren in de theologische dialoog die van 2011 tot 2018 plaatsvond.

In de gezamenlijke slotverklaring van deze dialoog werd opgemerkt dat de verschillen tussen de kerken, zoals de rol van vrouwen, cultureel bepaald zijn, en geen afbreuk doen aan het gedeelde geloof.

Feestelijke viering
De feestelijke dienst op 6 oktober zal worden geleid door Frank Bangerter, de bisschop van de Christkatholische Kerk van Zwitserland. Dit zal drie weken na zijn aantreden zijn eerste grote viering zijn. Bisschop Euyakim Mar Coorilos, suffragaan-metropoliet van de Mar-Thomakerk, en aartsbisschop Bernd Wallet van Utrecht zullen toespraken houden. Wallet, die voorzitter is van de Internationale Oud-Katholieke Bisschoppenconferentie, zal de preek verzorgen. Bisschop Isaac Mar Philoxenos, lid van de dialoogcommissie, zal het slotgebed uitspreken. Aansluitend vindt er een receptie plaats met Indiaas eten, verzorgd door gelovigen van de Mar-Thomakerk in Zwitserland.

Symposium ‘Committed to Communion’
Op zaterdag 5 oktober vindt het symposium ‘Committed to Communion’ plaats aan de Universiteit Bern. Bisschop Joseph Mar Ivanios is de hoofdspreker. Hij voltooide van 2010 tot 2019 een doctoraat en habilitatie aan het Instituut voor Christkatholische (oud-katholieke) Theologie. Zijn lezing met de titel “Christenen in India vandaag: uitdagingen en kansen” is ook zijn inaugurale lezing als privaatdocent aan de theologische faculteit in Bern. Andere sprekers uit India, Duitsland, Nederland en Zwitserland zullen ingaan op de tradities van beide kerken, de oecumenische dialoog en de toekomstige verdieping van hun relaties.

De gasten van de Mar-Thomakerk arriveren enkele dagen voor de festiviteiten en zullen onder andere het Oecumenisch Centrum van de Wereldraad van Kerken in Genève en het Huis van Religies in Bern bezoeken.