Dr. Christiane Berkvens – Stevelinck is afgevaardigd naar de tiende assemblee van de Wereldraad voor de Remonstrantse Broederschap. Hieronder haar impressie.
De discussies in Busan worden steeds concreter en dat is een hele opluchting. Vandaag komt gerechtigheid aan de orde. Geen gemakkelijk thema want aan simplistische oneliners heeft niemand iets. Het begon met een nogal heftig bijbelgesprek naar aanleiding van de tekst van de dag: het verhaal van de koning die zich de wijngaard van Nabot toe-eigende en voor dit onrecht met de dood gestraft werd (1 Koningen 21:1-22). Waarachtig geen kinderverhaal, en ook veel minder eenduidig dan het lijkt. Afrikanen en Oceaniërs lezen deze tekst als een afrekening met het kolonialisme en een dodelijke waarschuwing aan het adres van het post-kolonialisme. Voor Europeanen wordt dit een lastig gesprek. Niet omdat we niet zouden erkennen dat veel rijkdommen onrechtmatig zijn geroofd, natuurlijk is het zo, maar omdat alle onrecht dat Afrika treft, niet alleen aan ‘anderen’ kan worden toegedicht. Gelukkig brengen Afrikaanse vrouwen zelf dit aan de orde.
Later deze morgen wordt ook de plenary aan gerechtigheid gewijd. Ingewijden op het gebied van global economy en intellectual property, laten zien welke consequenties de huidige ontwikkelingen hebben voor gewone mensen. Namens de HIV/AIDS slachtoffers stelt de Kongolese predikante, die gisteren zo´n indruk maakte in de uitstekende workshop over seksuele minderheden, dat de kerken alles in stelling moeten stellen om de prijs van medicijnen in Afrika en elders zo laag mogelijk te houden. Verrassend voor mij is dat dit ook geldt voor medicijnen die bij kankerpatiënten worden gebruikt. Uiteraard zijn deze problemen veel breder dan de kerken, maar het is zeker waar dat kerkelijke lobbyisten een taak hebben om met regeringen en grote bedrijven hieraan te werken.
Misschien het dichtst bij ons (hoewel het meest ver van ons bed) is het onrecht dat de bewoners van de Pacific wordt aangedaan. Door het ongebreideld consumptief gedrag van de rijken, verdwijnen hun eilanden in de zee vanwege de klimaatverandering. Voor ons, Nederlanders, is dit probleem dagelijkse kost. Met dit verschil dat wij geld en techniek hebben om ons te beschermen terwijl Tonga, of the Solomon eilanden, die het geld überhaupt niet hebben, ook in zulke omstandigheden verkeren dat ze technisch vermoedelijk niet te helpen zijn. Hier is de gerechtigheid volstrekt afwezig. En de kerken kunnen wel degelijk hier iets aan doen. Wederom in samenwerking met wereldlijke autoriteiten. Maar misschien vooral door de bewustwording van het onrecht in de wereld te bevorderen.
Kortom, het motto van de dag was: ´It’s the economy, stupid!´ Eerlijk gezegd, is het me een beetje te kort door de bocht. En ook te zeer collectief gesteld. Ik mis een reflectie over gerechtigheid in andere vormen van menselijk verkeer. Hoe kunnen we handelen voor gerechtigheid in het groot als gerechtigheid in het kleine wordt verwaarloosd?
Christiane Berkvens – Stevelinck
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 7 november 2013