Het jaar 2008 is uitgeroepen tot Jaar van het Religieus Erfgoed. De officiële start hiervan vindt plaats op 17 januari 2008 in Utrecht.
Sinds enkele dagen is de website van het Jaar, www.2008re.nl, geactiveerd. Deze website geeft onder meer een overzicht van alle activiteiten die in het kader van het Jaar worden georganiseerd, variërend van fietstochten langs landelijke kerkjes tot concerten, symposia en open dagen.
Het doel van het Jaar van het Religieus Erfgoed is de belangstelling voor en kennis van het religieus erfgoed in Nederland te vergroten, en een duurzame toekomst voor het religieus erfgoed te bevorderen.
Aanleiding
Nederland is ongekend rijk aan religieus erfgoed, dat varieert van kerken, synagogen, kloosters en kapellen tot abdijen, moskeeën en begraafplaatsen. Door ontkerkelijking staat het religieus erfgoed echter onder zware druk.
Religieuze gemeenschappen hebben grote moeite om de kosten die hun historische gebouwen en kunstcollecties met zich meebrengen te dragen. Steeds meer kerken en kloosters sluiten hun deuren. Van de ca. 19.000 kerken die ooit in Nederland gebouwd werden, bestaan er op dit moment nog ongeveer 7.000.
Waar het monumenten betreft (ca. 4.000), wordt vaak in een moeizaam proces nog een nieuwe bestemming gezocht. Bij niet-beschermde gebouwen is de kans op sloop reëel, zeker in stads- en dorpskernen waar de economische druk groot is.Anderzijds groeit bij jong en oud de belangstelling voor onze geschiedenis en onze cultuur. Kerken, kloosters, pastorieën en abdijen worden door een breed publiek gewaardeerd als belangrijke beeldbepalers van een stad of dorp.Begraafplaatsen en kloostertuinen vormen monumentale oases van rust. De komst van nieuwe Nederlanders met andere levensovertuigingen brengt nieuwe invloeden in religieus bouwen met zich mee, die uitnodigen tot reflectie en dialoog. Kerkmeubilair, boeken, gewaden, kerkorgels, klokken, beeldhouwwerken en schilderingen behoren tot onze nationale schatkamer van geschiedenis en kunst.
Programma 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed
Twaalf maanden lang vindt in het hele land een groot en afwisselend activiteitenprogramma plaats om een breed publiek nader met religieus erfgoed kennis te laten maken. De activiteiten variëren van wandel- en fietstochten tot concerten, festivals en evenementen. Voor jong en oud, religieus of niet, geïnteresseerd in kunst, cultuur en geschiedenis. Dit programma wordt georganiseerd c.q. gecoördineerd vanuit de provinciale Steunpunten Monumentenzorg en Archeologie en de provinciale Erfgoedhuizen.
Landelijke deelprojecten
Naast een publieksactiviteitenprogramma in de provincies organiseert de Stichting 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed in samenwerking met diverse partners een aantal deelprojecten:
• Met de ontwikkeling van een publiekstoegankelijke database beschikt het Nederlandse publiek, overheden en andere partijen vanaf 2008 over uitgebreide informatie over bijna 18.000 religieuze gebouwen en plekken in Nederland. De website wordt ontwikkeld met gebruikmaking van de interactieve functionaliteiten van Wikipedia en Google Maps.
• Er wordt een aantal vrijwilligersdagen georganiseerd voor het enorme aantal betrokken en enthousiaste mensen dat religieus erfgoed in stand en toegankelijk houdt.
• Erfgoed Nederland ontwikkelt onder de vlag van het Jaar een educatief programma met als titel Rituelen.
• In de tweede helft van het jaar zal een speciaal muziekprogramma interculturele ontmoetingen op bijzondere religieuze locaties tot stand brengen.
• De afsluiting van het Jaar vindt in december 2008 plaats met een speciaal programma in Zeeland.
Beleidsontwikkeling
Een duurzame toekomst van religieus erfgoed is een zaak en verantwoordelijkheid van ons allemaal. Met alle betrokkenen (religieuze organisaties, overheden, politici, projectontwikkelaars, musea, erfgoedorganisaties etc.) wordt in 2008 dan ook nagedacht over de manier waarop religieuze gebouwen en voorwerpen deel van onze omgeving kunnen blijven uitmaken c.q. zichtbaar en toegankelijk kunnen worden gemaakt. Er moeten op goede gronden verantwoorde keuzes voor de toekomst worden gemaakt. Tijdens het ‘Nationale symposium Onroerend Religieus Erfgoed’ (medio juni in Utrecht) en een reeks werkconferenties over roerend erfgoed wordt de aanzet gegeven tot de ontwikkeling van een beleid dat religieus erfgoed toekomst geeft.
Opening 2008 Jaar van het Religieus Erfgoed 17 januari a.s. in Utrecht
De landelijke opening van het Jaar wordt op 17 januari 2008 in Utrecht omlijst door een speciaal programma in de Domkerk (voor genodigden, aanvang 16.00 uur) en (rond 17.30 uur) een spectaculaire publieksmanifestatie op het Domplein. Hier zal een groot schaalmodel van de Heilige Kruiskapel (waarvan de restanten onder het Domplein liggen) in ijs te zien zijn.
Bron: Persbericht JRE
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 17 december 2007