Van 4 t/m 7 oktober was de conferentie over Catholicity and Globalisation, waar Johannes van Riessen ook al over geschreven heeft hier op de website. De conferentie begon op 4 oktober in Manilla met een “exposure”. Op 4 oktober gingen we op exposure. Er kon gekozen worden voor een bezoek aan Migrants community, Urban poor community of Workers’ community. Ik koos voor de tweede groep en we vertrokken naar Butungan. Daar is een kleine haven met een markthal waar de vissers hun vis, mosselen en oesters verkopen die ze gedurende de nacht hebben gevangen. Eromheen is een soort wijkje waar de mensen wonen. Water, elektriciteit en hygiëne zijn geen vanzelfsprekende zaken. De IFI heeft hier sinds drie maanden een project lopen met een school “Mobile School Program for Urban Poor Children in Bulungan”, mede gesponsord door de Oud-Katholieke Kerk van Duitsland. Net als in de Workers’ community die ik vorige week bezocht, krijgen de kinderen hier lessen waarin ze onder andere uitleg krijgen over de geschiedenis van het land, de sociale omstandigheden waarin ze leven en de rechten van kinderen, maar ook lezen, schrijven en lessen over hygiëne staan op het programma.
Het gebiedje waar de mensen wonen wordt op verschillende manieren bedreigd. Aan de ene kant probeert men in die omgeving een enorm imperium uit de grond te stampen met grote malls en casino’s. Er wordt een grote weg – eigenlijk één lange brug, vandaar de naam Skyway – aangelegd van het vliegveld direct naar deze buurt, zodat mensen direct na aankomst het goede leven kunnen gaan smaken. Voor de aanleg van dit alles moeten de kleine huisjes en buurten van de armen wel wijken. Aan de andere kant zijn er geluiden om de haven en het gedeelte van de baai in te polderen om meer bouwgrond te creëren.
We maakten een tour door de wijk onder leiding van een van de jonge vrijwilligers en een aantal inwoners. Het is aangrijpend te zien met hoe weinig de mensen daar moeten leven. Toch is iedereen vriendelijk en open. In tweetallen gingen we huizen binnen om met de mensen kennis te maken. In het huis waar ik was, was een vierjarig meisje dat bijzonder goed Engels sprak, wat ze kennelijk vooral geleerd had van haar moeder en via tv. Ze vertelde dat ze haar vader vaak miste, omdat hij zulke lange werkdagen had. Ze gaf na onze vraag aan dat ze later lerares wilde worden. Ik vroeg me af waar zij over 20 jaar zou staan.
Het was bijzonder om nogmaals in een buurt als deze te mogen rondlopen, de mensen te spreken, de geuren te ruiken. Het roept verschillende emoties op en maakt bewust. Een vraag die blijft: hoe ga je vanaf hier weer verder?
Aan het einde van de dag vertrokken we naar Angels Hills Conference Center voor het vervolg van de conferentie. Dit is de vierde conferentie over dit onderwerp. De gesprekspartners zijn de Oud-Katholieke Kerken van de Unie van Utrecht en de Iglesia Filipina Independiente. Ook de Church of Sweden was aangeschoven en omdat het onderwerp deze keer werd besproken in het licht van het document “The Church: towards a common vision” (WCC) was er ook een delegatie van de Faith & Order Commission van de Wereldraad van Kerken aanwezig.
We hebben samen de Eucharistie gevierd en de verschillende deelnemende groepen, maar ook nog de Rooms-Katholieke Kerk en de Nationale Raad van Kerken van de Filipijnen, hebben gesproken over catholicity & globalisation in het licht van “The Church – Towards a Common Vision”. Vertegenwoordigers van verschillende groepen die de gevolgen van (economische) globalisering aan den lijve ervaren hebben ons hun verhalen verteld: boeren, de inheemse bevolking en mensen die opkomen voor gelijke rechten. Er is gereflecteerd op onderwerpen als armoede en migratie en hoe de kerken hierbij of hierin een rol spelen of kunnen spelen. Ook de geschiedenis van de Filipijnen en de IFI is verder uitgediept. En ondertussen werd er ook gewerkt aan een Conference Statement.
Op de ochtend van 7 oktober vond dit Statement een afronding. Onder de vakkundige (neutrale) leiding van dr. Susan Durber, moderator van Faith & Order, werden de laatste zaken op zinnige wijze besproken en aangepast, waarna er toch echt een document lag. De inhoud van dit document zal binnenkort worden gepubliceerd.
Na nogmaals de Eucharistie gevierd te hebben, gingen we weer terug naar Manilla en ging ieder zijn of haar eigen weg. Samen met Johannes en Samuel (Oud-Katholieke Kerk Oostenrijk) verbleef ik nog wat in de stad om tenslotte ook weer terug te keren. Ik kan terugkijken op een zeer bijzondere, intense en indrukwekkende tijd die nog wel lang in mijn herinnering zal blijven spelen.
Helen Gaasbeek
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 10 oktober 2016