Aartsbisschop Joris Vercammen brengt graag verder verslag uit van het Global Christian Forum 2018 in Bogota:
Dat er meer Christenen in het Zuiden van de wereld wonen dan in het Noorden, dat is al lang geen nieuws meer. Maar dat het er dubbel zoveel zijn, dát wist ik niet. 66% in het Zuiden tegen 34% in het Noorden. Met 631 miljoen vindt men de meeste christenen in Afrika. De gevolgen van deze verschuiving zijn al te merken. Waar wij in Europa nog gedomineerd worden door de Verlichting met de secularisering als gevolg, is men in het Zuiden vaak heel religieus. Lord, een vriendelijke Ghanees van rond de veertig die in Engeland in een Pinkstergemeente werkt als voorganger, vertelt mij dat hij niets begrijpt van die pogingen om religie op te vatten als een soort van lagere status in de cultuur die uiteindelijk overwonnen zou moeten worden. Ik vertel over de religiestress in onze samenleving, en over hoe die gevoed wordt door de angst voor het verlies aan individuele autonomie. Hij verstaat het steeds minder en minder. Als men mensen hun religie afneemt, dan verwond je ze. Dat is zijn overtuiging en ik deel ze. Het klinkt als een waarschuwing als hij het zegt en ik vind dat we ze ter harte moeten nemen. Er is geen leven, geen relatie noch enige samenleving die niet een bepaald geloof als basis heeft. Geloof als een diep verlangen naar verbondenheid dat mensen boven zichzelf uittillen kan en hen in staat stelt zich te geven aan een ander. Zover reikt het verstand niet en daarom is het met het verstand alleen geen leven. Maar het verstand hebben we nodig als een instrument, bij onze analyses en reflecties, bij het uitwerken van handelingsplannen en perspectieven waarin die overgave haar concrete beslag krijgt. Geloof en verstand moeten hand in hand gaan. Dat is de positieve boodschap die de secularisatie ons brengt. Dat is wellicht wat het Zuiden dan weer van het noorden te leren heeft.
Het zijn fundamentele vraagstukken die als dusdanig niet op de agenda van het Global Christian Forum staan, maar onderhuids wel overal meespelen. Het zijn ook dé vraagstukken die onderliggend zijn aan de conflicten die wereldwijd tussen allerhande geloofsgemeenschappen spelen. Denk bijvoorbeeld maar aan het debat over homoseksualiteit waar de hele christenheid grondig over verdeeld is. Het Forum brengt zeker geen oplossingen, maar het kan bijdragen aan het bewustzijn dat vertrouwen in en gastvrijheid voor elkaar de voorwaarden zijn om elkaar niet los te laten en op lange termijn misschien zelfs gemeenschappelijke antwoorden te vinden op diepe levensvragen. Zuid en Noord, Pinksterchristen of christen in een traditionele kerk, Evangelicaal van stuk of meer vrijzinnig. Laat ons hopen, laat er ons voor bidden.
Tekst: Joris Vercammen
Foto betreft: Broeder Paulo van Taizé en Lord, de Ghanese pastor, bij hun getuigenis over gastvrijheid en vertrouwen
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 30 april 2018