Waarom zou je je eigenlijk verdiepen in dingen als geloofsleer, oecumenische theologie of praktische theologie? Moeten pastoors dat niet vooral weten? Dan kun je jezelf op de beleving van het geloof en een goed Christelijk leven richten.
Het eerste gesprek van auteurs van De Oud-Katholieke Kerk: een inleiding liet juist het omgekeerde zien. Wie weet wat er bedoeld wordt met dogma’s, wie zich interesseert voor wat anderen geloven en wie zich oecumenisch laat uitdagen, krijgt meer inzicht in de eigen traditie, het eigen geloof en de omgang ermee. Dat verdiept juist het beleven ervan.
In de Haarlemse kathedraal gaven drie schrijvers, Mattijs Ploeger, Remco Robinson en Peter-Ben Smit, eerst aan wat hen aan hun vak fascineerde en gingen daarna in gesprek met lezers. Ploeger vertelde hoe hij juist via zijn liefde voor de liturgie bij de geloofsleer (‘dogmatiek’) was uitgekomen. Je viert immers met inhoud! Als je dat ziet, kun je ook een verband leggen tussen vieren en leven, bijvoorbeeld. Als vieren in eerste instantie dankzegging is voor wat je ontvangen hebt (‘eucharistie’), waarom dan niet ook je leven als dankzegging zien? Dat is levert een heel ander levensgevoel op dan wanneer je leeft om te presteren. Robinson bewandelde in zijn loopbaan de omgekeerde weg: hij kwam vanuit de dogmatiek in de praktische theologie terecht – wat hem fascineert, zijn de mensen die geloven en hoe ze dat doen. Daarnaar kijken, dat interpreteren en vervolgens erop doorgaan en doorpraten is voor hem centraal. Zijn passie is daarbij vooral de kerkopbouw. Als je wil weten wat oud-katholieken echt geloven, zul je me ze in gesprek moeten gaan – en dat gebeurde ook volop op deze avond. Smit vertelde dat zijn passie voor oecumenische theologie alles te maken heeft met je laten uitdagen aan de ene kant en de overtuiging dat de kerk geroepen is om één te zijn aan de andere kant. Oecumene verrijkt, soms door samen bronnen opnieuw te ontdekken, soms door een vijandbeeld kwijt te raken, wanneer een kerk van tegenstander gesprekspartner wordt. Een goed voorbeeld hiervan is de Rooms-Katholieke Kerk. Bovendien dankt de Oud-Katholieke Kerk enorm veel aan de oecumenische beweging – onze huidige liturgie zou zonder oecumenische uitwisseling ondenkbaar zijn, bijvoorbeeld.
Het levendige gesprek van 3 oktober wordt op 31 oktober voortgezet in Hilversum. Dan komen daar de auteurs Jan Hallebeek, Koenraad Ouwens en Wietse van der Velde, om in gesprek te gaan over het kerkelijk recht, de liturgie en de geschiedenis van de Oud-Katholieke Kerk. Opgave is mogelijk bij Peter-Ben Smit (p.b.a.smit@uu.nl) – voor details, zie hier.
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 5 oktober 2018