Twee kerken die in veel opzichten van elkaar verschillen, hebben besloten dat niets hun eenheid nog in de weg staat. De Europese oud-katholieke kerken en de Mar Thoma Kerk uit India hebben hun gemeenschappelijke grond gevonden. Enkele jaren geleden stelden de oud-katholieken de kerkelijke gemeenschap al vast, nu heeft ook de Mar Thoma Kerk op haar synode begin september geconcludeerd dat ze in volledige kerkelijke gemeenschap staat met de Oud-Katholieke Kerken van de Unie van Utrecht.
Deze historische stap betekent dat de ambten en sacramenten wederzijds worden erkend, en leden van de ene kerk volledig kunnen deelnemen aan het kerkelijke leven van de andere. Hiermee wordt een geschiedenis van 1500 jaar kerkelijke scheiding en culturele afstand tussen India en Europa overwonnen. De Mar Thoma Kerk, voluit de Malankara Mar Thoma Syrische Kerk genoemd, is voornamelijk gevestigd in de zuidelijke deelstaat Kerala in India, maar heeft gemeenschappen van expats en missieposten over de hele wereld. De Oud-Katholieke Kerken zijn daarentegen in Europa gevestigd.
Wereldwijde verbondenheid
Over de nu vastgestelde gemeenschap zegt de aartsbisschop van Utrecht, Bernd Wallet:
“Wereldwijde verbondenheid hoort bij katholiek kerk zijn. Deze nieuwe gemeenschap past bij de kerkelijke gemeenschap die er al is met de Kerk van Zweden, de Filipijnse Onafhankelijke Kerk en de
Anglicaanse Kerken. Ik zie ernaar uit om met elkaar verder op weg te gaan”.
Verschillen overwonnen
Deze kerkelijke eenheid is des te opmerkelijker vanwege een oud conflict in de kerk. De oud-katholieke traditie erkent het concilie van Chalcedon, terwijl de Mar Thoma Kerk dat niet doet. Het concilie van Chalcedon in het jaar 451 was van groot belang omdat het de leer over de goddelijkheid en menselijkheid van Christus vastlegde. Ondanks deze theologische verschillen wist de dialoog tussen de twee kerken deze hindernis te overwinnen.
Gemeenschappelijke grond
Beide kerken konden elkaar vinden omdat ze hun wortels delen in het geloof van de vroege kerk. Ze hebben een rijke sacramentele spiritualiteit, een kerkelijke organisatie met bisschoppen en synodes, een sterke toewijding aan oecumene, en ze zijn nauw verbonden met de lokale cultuur. Bovendien zijn ze beide minderheidskerken, hoewel de Kerk in India met ruim een miljoen gelovigen aanzienlijk groter is dan de Oud-Katholieke Kerk.
Oecumenische zoektocht
Het inzicht dat de beide kerken in elkaars ogen volledig orthodox zijn, is het resultaat van een oecumenische zoektocht die vijftien jaar heeft geduurd. Voormalig aartsbisschop van Utrecht, Joris Vercammen, speelde een belangrijke rol in deze ontwikkeling, terwijl onder meer bisschop Harald Rein uit Zwitserland het proces heeft begeleid. De Nederlandse theoloog Peter-Ben Smit, de Oostenrijkse bisschop John Okoro en de Zwitserse theoloog Adriaan Suter waren lid van de gesprekscommissie die theologische verschillen tussen beide kerken onderzocht.
Kerkelijke viering op 10 februari 2024
De kerkelijke viering van de gemeenschap tussen de twee kerken staat gepland voor 10 februari 2024 in Kerala, India, tijdens een opwekkingsconferentie van de Malankara Mar Thoma Syrische Kerk. Later volgt een Europese viering van deze oecumenische doorbraak.
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau