De oud-katholieke Thelma Schoon, dit jaar Jonge Theoloog des Vaderlands, werd uitgenodigd voor een speciale reflectieweek voor 18 tot 35-jarigen de Franse oecumenische gemeenschap van Taizé. Zij verzorgde een meditatie over eenzaamheid onder jongeren, en drie workshops. Speciaal voor ons hield zij een dagboek bij met haar reflecties op de ontmoetingen en activiteiten van deze week. ‘Ik ben geraakt door de kwetsbaarheid en de openheid die jongeren hier onmiddellijk durven te tonen.’
Maandag 26 augustus
Ik heb een lange reisdag achter de rug en word bij aankomst meteen begroet door de Nederlandse broeder Sebastiaan. Overal om me heen zie ik groepjes jongeren zitten die met elkaar in gesprek zijn over de Bijbelmeditatie van die ochtend. Deze week gaat het er allemaal ietsjes anders aan toe in Taizé. Jaarlijks wordt deze speciale reflectieweek gehouden voor 18 tot 35-jarigen. Naast de drie gebruikelijke gebedsvieringen zijn er allerlei workshops (van psychologie, geloof tot biodiversiteit en muziek) en worden er meditaties (een soort mini-overwegingen) gehouden. Dit jaar ben ik als Jonge Theoloog uitgenodigd om enkele workshops en een meditatie te verzorgen. Broeder Sebastiaan vertelt me glimlachend dat ik met maar liefst 3 workshops en een meditatie de hardst werkende spreker ben en ik begin ineens wat zenuwen te voelen. Het overkoepelende thema van deze week is de brief ‘Journeying Together’ die broeder Matthew (inmiddels prior) schreef.
Ik raak tijdens het eten aan de praat met andere workshopleiders en hoor over hun band met Taizé die soms al decennia terug gevormd is. Voor mij is Taizé redelijk nieuw, ik was er slechts 1 keer eerder ter voorbereiding van het event ‘Together: Gathering of Gods People’. Hoewel ik een Taizé-groentje ben, is het thuiskomen bij het avondgebed. De bekende Taizéliederen zijn al begonnen als ik plaatsneem op de grond, tussen zo’n 1400 leeftijdsgenoten in en ik voel weer hoe bijzonder het is om te bidden in meerdere talen.
Dinsdag 27 augustus
Wat is het toch heerlijk wanneer de eerste woorden die je op een dag uitspreekt toegewijd zijn aan God. Mijn dag begint met het ochtendgebed, dat wordt besloten met een meditatie van een broeder over een Bijbeltekst; ditmaal over Martha en Maria. ’s Middags spreken we hier tijdens een workshop verder over en merk ik de bevlogenheid van de jongeren. Er ontstaat soms felle discussie over de woorden van Jezus. In een volgende workshop luister ik met nog zo’n honderd andere jongeren naar sprekers uit Noorwegen en Kenia, over hoe je een dialoog kunt voeren wanneer jij een compleet andere overtuiging hebt dan de ander. Is dat überhaupt mogelijk? En wat als die ander iemand uit je eigen familie is, die jouw levenswijze niet accepteert? Mij valt op hoe belangrijk het aangaan of herstellen van relaties is in het kunnen aangaan van een dialoog en ik denk na over mijn eigen verhouding met christenen met heel andere standpunten dan ik.
Woensdag 28 augustus
Op deze dag dompel ik mij weer lekker onder in de gesprekken met jongeren en de workshops die ik volg. ’s Morgens volg ik een workshop van Katharina Opalka over een schitterende Bijbeltekst (Micha 6:6-8) en ’s middags ga ik zelf aan de bak met wat studie over het verhaal van Zacheüs, waar ik op vrijdag een meditatie en workshop over zal geven. Een mooie relatie tussen Zacheüs en de vijgenboom waar hij inklimt opent zich voor me in de tekst. ‘s Middags moet ik helaas de workshop missen waarbij we wierook maken van groenafval, want Arjan Plaisier is gearriveerd. Met hem zal ik 2 workshops geven over de zichtbare eenheid tussen kerken naar aanleiding van de onlangs verschenen verklaring van het platform Rome-Reformatie.
Donderdag 29 augustus
Na het ochtendgebed en ontbijt is het tijd voor onze eerste workshop. Er zijn best veel mensen op afgekomen. Dat is fijn, want oecumene is misschien niet altijd het meest hippe onderwerp. Toch merken we dat het thema aanslaat. Er is tijd om met elkaar te praten: over wat je waardeert aan je eigen traditie, wat je waardeert in andermans traditie, maar ook over waar men denkt dat de grote obstakels zitten voor het bereiken van eenheid. Arjan Plaisier zoomt in op sommige van deze theologische ‘obstakels’ en laat zien hoe hij als protestant toch in grote mate mee kan gaan in ideeën over Maria, de figuur van de Paus en betekenis van de eucharistie. Ook is er tijd voor persoonlijke ervaringen, en dat zijn er nogal wat. Jongeren komen naar voren en vertellen hun verhaal: soms doordrenkt van teleurstelling en pijn, soms hoopvol. Zo vertelt één meisje geëmotioneerd over haar overstap van de evangelische naar de rooms-katholieke kerk, hoe haar evangelische gemeenteleden haar steunden in deze stap en hoeveel dit voor haar heeft betekend.
Na de workshop willen nog veel jongeren met Arjan en mij spreken. Sommigen zijn in tranen. Ik spreek rooms-katholieke jongeren die de kerk niet willen verlaten, maar zich soms zo eenzaam voelen in hun standpunten; reformatorische jongeren die meer willen weten over de eucharistie of liturgie, jongeren die aangeven door onze workshop gesterkt te worden in hun geloof, jongeren die zich verscheurd voelen tussen meerdere kerken. Ik word er stil van. ’s Middags spreken we af met broeder Sebastiaan en wat Nederlandse jongeren. In totaal zijn dat er zo’n 70, zelf ook afkomstig uit allerlei kerkelijke tradities. Broeder Sebastiaan vertelt over de oecumenische insteek van Taizé, die uniek is in de wereld en over zijn eigen weg in de communiteit.
Vrijdag 30 augustus
Vandaag was een intense, en bijzondere dag. Vanochtend mag ik aan het eind van het ochtendgebed mijn meditatie houden n.a.v. het Bijbelverhaal van Zacheüs. Ik loop tussen de broeders door naar de ambo en voel 1400 paar ogen op me gericht. Ik spreek mijn meditatie uit over eenzaamheid onder jongeren, een zwaar onderwerp dat me na aan het hart ligt. Na het ontbijt is het tijd voor mijn Bijbelworkshop en tot mijn grote verbazing komen daar meer dan 250 jongeren op af. Ik deel iets over enkele verborgen betekenissen uit de Griekse brontekst, we spreken over wat de tekst hén te vertellen heeft en vele jongeren komen naar voren om iets over hun eigen ervaringen met het thema ‘isolatie’ te delen. Over hoe eenzaamheid voelt (ook als gelovigen) en wat je daartegen kunt doen.
Ik ben geraakt door de kwetsbaarheid en de openheid die jongeren hier onmiddellijk durven te tonen, een effect dat Taizé onmiskenbaar heeft. En ik ben geraakt door de boodschappen die de jongeren uit de tekst halen. Na de workshop ben ik de rest van de dag eigenlijk continu bezig met jongeren die me willen spreken. Met jongeren die een roeping ervaren, die vragen hebben over de Bijbel of over moraal, met twijfelende ambtsdragers, met kerkzoekers; rooms-katholiek, evangelisch, anglicaans, gereformeerd, luthers – agnost of atheïst, alles komt voorbij.
(de tekst gaat verder onder de foto)
Na een lunch bij de broeders, waar ik uitkijk op het schitterende Franse landschap geven Arjan Plaisier en ik ’s middags nogmaals onze workshop, wederom met belangrijke reacties van deelnemers, waaronder een getuigenis van een stel uit Vietnam waarvan één evangelisch en de ander rooms-katholiek. Zij vertellen hoe moeilijk hun gezamenlijke weg tot dusver geweest was, maar tegelijkertijd straalde het geluk van hun gezichten af. Bij het eten spreek ik met een jongen van 20 die overweegt monnik te worden. Sindsdien wijkt hij niet meer van mijn zijde. Tijdens het avondgebed is er kruisverering, waarbij men naar voren kan komen en bij het kruis kan neerknielen. Ik voel dat hij twijfelt, maar plots springt hij op en loopt hij naar voren. Ik kijk ontroerd toe en begrijp dat zijn beweging naar het kruis symbolisch is voor zijn leven. Ik dank God dat er zoveel mensen, jong en oud, worden aangetrokken tot het geloof.
Zaterdag 31 augustus
’s Ochtends vier ik de mis in de crypte van de kerk. Naast me zit weer dezelfde jongen. Hij buigt steeds zó vol overgave dat zijn hoofd telkens de stoel vóór hem bijna raakt en ik merk dat hij uit nieuwsgierigheid stiekem meeluistert als ik de gebeden in het Nederlands mee-prevel.
Tijdens het ontbijt ontmoet ik nog meer jongeren die me even willen spreken, maar dan is het toch echt tijd om te gaan. Het is een vreemde gewaarwording als ik in de trein weer ‘ de normale wereld’ binnentreed en mensen plotseling niet meer zo aardig naar elkaar zie lachen. Ik besluit direct iets van de Taizé-mentaliteit mee te nemen naar Nederland, zet mijn koptelefoon af en vraag mijn buurvrouw: ‘’So where are you travelling to?’’
