Op 6 september jl. reisden delegaties uit alle parochies in het land af naar Utrecht, om elkaar te inspireren en bemoedigen. Er was volop ruimte voor uitwisseling en gesprek over de uitdagingen waarvoor we ons als kerk gesteld zien. Met nieuwe plannen trokken we huiswaarts. Hieronder volgt een verslag van de dag in tekst en beeld.
Foto’s: Marjolein van Panhuys
Opening en impuls
We beginnen de Inspiratiedag in de Gertrudiskapel van In de Driehoek, met een moment van inkeer, begeleid door de aartsbisschop van Utrecht Bernd Wallet. In gebed en gezang klinkt het vertrouwen door dat we ons als kerk in een tussenfase begeven, een grensland. Nu zijn we nog zoekend en onzeker, maar we mogen erop vertrouwen dat er iets nieuws aankomt.
Inleiding
De bisschop van Haarlem Dick Schoon vervolgt met zijn inleiding. De kerk heeft te maken met een teruglopend ledental, financiële druk en overbelasting van vrijwilligers. Er moeten ingrijpende keuzes gemaakt worden. Dit is waarom er afgelopen jaar hard is gewerkt aan het parochieplan ‘Ter Plekke Geloofwaardig’ en onderliggende notitie ‘Duurzaam financieren’.
De bisschop spoort ons aan om niet terug te vallen op nostalgie, maar ons af te vragen waarin de kerk voor ieder van ons waardevol is. Aan de hand van een persoonlijke herinnering – het moment waarop hij als misdienaar wierook op een kooltje legde en ervoer ‘dit is het, hier ervaar ik Gods aanwezigheid’ – laat hij zien dat zulke betekenisvolle ervaringen de kern van kerk-zijn raken.
Deze ervaringen kunnen voor iedereen anders van vorm zijn. Voor de één is het de gemeenschap met wie je het leven deelt, voor de ander de traditie waarin je staat en die je verder draagt. Maar denk ook aan de liturgie, waarin je plaats en tijd heiligt: Schrift en tafel. Of de dienstbaarheid aan elke mens die Gods beeld draagt.
We moeten hiermee de wereld in, spoort bisschop Dick ons aan. ‘Als kerk verkondigen we een boodschap van insluiting in plaats van uitsluiting, een boodschap van vertrouwen en hoop, in plaats van angst en jezelf afzetten tegen een ander. Waar dat in onze parochies lukt, ervaren we openheid en nieuwe groei.’
Deze Inspiratiedag is bedoeld om handvatten te krijgen voor de uitdagingen waarvoor parochies gesteld staan, om ideeën op te doen en ervaringen uit te wisselen. De bisschop adviseert om hierbij steeds weer geïnspireerd te raken door onze ‘dit is het’-momenten. “Als we zo vanuit ons hart spreken, kunnen we elkaar verrijken, bemoedigen en ter plekke geloofswaardig kerk zijn, óók bij moeilijke keuzes. Want uiteindelijk gaat het om het doorgeven van het evangelie, de blijde boodschap dat God in Christus bij mensen woont.”
Uitwisseling via post-its
Aan het eind van de inleiding worden eerste gedachten gedeeld. Iedereen heeft aan het begin een post-it geplakt met de uitdaging waar hun parochie voor staat. De volgende thema’s komen uit de post-its onder andere naar voren:
- Hoe bereiken we nieuwe mensen en maken we groei mogelijk?
- Hoe houden we het werkbaar, met voldoende vrijwilligers en zonder overspanning?
- De spanning tussen landelijk beleid en de lokale parochies.
- De zichtbaarheid van God in buurt, parochie en dagelijks leven.
- Het verlangen naar meer creativiteit en ‘out of the box’-denken.
Getuigenissen uit verschillende parochies (Rotterdam, Culemborg, IJmuiden, Alkmaar) laten de veelkleurigheid van het parochieleven zien. De ene kerk bevindt zich midden in de stad, waar toeristen zomaar binnenlopen en verwelkomd worden. De andere in een dorp waar de vrijwilligers steeds meer op leeftijd zijn. Een andere parochie deelt over jongeren die zich niet aangesproken voelen door de eucharistie of liturgie, maar misschien juist wel door stiltemomenten en bijeenkomsten.
Al deze thema’s zullen ook in de workshops, verspreid over twee rondes, naar voren komen.
Inspiratieworkshops
In de ochtend- en middagronde kunnen de deelnemers kiezen uit zes verschillende workshops, die elk een andere uitdaging belichten:
- Stilte en gebed in de drukte van de week – ervaringen uitwisselen over manieren om kerk open te stellen voor gebed en stilte in het dagelijks leven.
- Ruim baan voor jongeren – gesprek met jongerenpastor en diaken Thelma Schoon over hoe parochies een zegen kunnen zijn voor jongeren.
- Geloofwaardig online – met Janneke van der Veer en Klaas Feijnenbuik over digitale zichtbaarheid en de rol van online media voor kerk en parochie.
- Kerk in de buurt – verkennen hoe parochies van betekenis zijn voor hun wijk of stad.
- Als je ver van elkaar vandaan woont – over verbondenheid in diasporaparochies.
- Missionair in beweging – bezinning op wat het vandaag betekent om leerling van Christus te zijn en anderen daarin mee te nemen.
Afsluiting
De dag eindigt opnieuw in de kapel. We volgen samen een workshop zingen (en swingen!), van Astrid Bleijs (pianiste en lid van de oud-katholieke parochie Utrecht) en haar leerling en zanger Petion Cleton. Na een kort slotmoment is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten tijdens de borrel.
De Inspiratiedag laat zien hoezeer de kerk leeft van het grote verhaal dat telkens opnieuw dichtbij komt in ervaringen als: ‘dit is het, hier ervaar ik Gods aanwezigheid’.