Wat maakt religieuze gebouwen heilig? Op zoek naar een antwoord in interreligieus en interdisciplinair gesprek
Met bijdragen van:
Birgit Meyer
Hoogleraar religiewetenschap, Universiteit Utrecht
Marianne van Praag
Rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente in Den Haag
Mohamed Ajouaou
Universitair docent islam, Vrije Universiteit Amsterdam
Mirjam Blott
Projectleider Agenda Toekomst Religieus Erfgoed
Mattijs Ploeger
Docent systematische theologie en liturgiek, Oud-Katholiek Seminarie
Hans Uytenbogaardt
Em. docent liturgiek, theologisch seminarium Hydepark
Oskar Verkaaik
Universitair hoofddocent antropologie, Universiteit van Amsterdam
Het materiële landschap van religieus Nederland verandert in hoog tempo. Kerkgebouwen worden massaal gesloten en gesloopt of herbestemd. Veel van die gebouwen worden omgebouwd tot bijvoorbeeld appartementen of kantoren, andere worden overgenomen door christelijke migrantengemeenschappen of moslims. Tegelijk verrijzen door het land nieuwe gebedshuizen, waaronder zogenaamde megamoskeeën en refodomes. In de samenleving leiden deze veranderingen vaak tot verhitte debatten, gepaard met gevoelens van afkeer, bedreiging en verlies. Denk in een stad als Amsterdam aan de conflicten rondom de Westermoskee en aan de (vergeefse) strijd om behoud van de Pius X kerk.
Het is duidelijk dat deze religieuze gebouwen voor velen iets bijzonders, uitzonderlijks of zelfs taboematigs hebben. Vaak wordt dit speciale karakter van gebouwen omschreven als ‘heilig’. Hoe kunnen we dat heilige nou eigenlijk begrijpen? Hoe wordt daar vanuit verschillende religieuze en niet-religieuze perspectieven naar gekeken? En hoe bepaalt dat heilige de omgang van mensen met een gebouw en met elkaar? Stimuleert het verbindingen tussen mensen of werpt het juist scheidslijnen op? Over deze vragen gaan we in gesprek met vertegenwoordigers vanuit islamitische, joodse, protestantse en oud-katholieke gemeenschappen, monumentenzorg en wetenschap.
Datum/aanvangstijd: 5 juni 2016 om 13.30 uur
Locatie: Ruysdaelstraat 39, Amsterdam (oud-katholiek kerkgebouw).
Toegang en aanmelding: aanmelding door overmaking van €7,50 (studenten: €5,-) op NL63INGB0005319821, t.n.v. P.B.A. Smit, o.v.v. “Sacrale Stenen.”
Programma:
13.30 uur: Inloop met koffie
14.00 uur: Opening en gespreksronde I: Marianne van Praag, Mohamed Ajouaou en Oskar Verkaaik in gesprek.
15.15 uur: Pauze
15.30 uur: Gespreksronde II: Mirjam Blott, Hans Uytenbogardt en Mattijs Ploeger in gesprek.
16.45 uur: Birgit Meyer, slotwoord
17.00 uur: Gelegenheid tot napraten en ontmoeting
Tentoonstelling
Dit debat wordt georganiseerd ter gelegenheid van de tentoonstelling The Urban Sacred: over zichtbare en onzichtbare religie in Amsterdam, Berlijn en Londen. Deze is vanaf 4 juni 2016 te zien in het Ignatiushuis te Amsterdam (Beulingstraat 11). Deze internationale tentoonstelling onderzoekt de zichtbaarheid van religie en religieus erfgoed in de steden Amsterdam, Berlijn en Londen. Voor Amsterdam ligt de focus op het hergebruik van kerkgebouwen. Zo is er aandacht voor de Fatih-moskee en Chassé Dance Studios, beiden gevestigd in een voormalige rooms-katholieke kerk. Daarnaast is werk te zien van drie Duitse fotografen dat speciaal voor de tentoonstelling is vervaardigd. The Urban Sacred is te zien tot en met 2 juli 2016. Voor meer informatie zie http://theurbansacred.com.
Voorbereiding en uitvoering: prof. dr. Peter-Ben Smit (Universiteit Utrecht/Vrije Universiteit) en dr. Daan Beekers (Universiteit Utrecht).
In samenwerking met: HERA onderzoeksproject Iconic Religion, Universiteit Utrecht, Oud-Katholiek Seminarie, Oud-Katholieke parochie Amsterdam.
Achtergrond: de “sacrale stenen” waarbinnen de bijeenkomst plaats vindt: het oud-katholieke kerkgebouw aan de Ruysdaelstraat 39, Amsterdam.
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 9 mei 2016