Wat levert zo’n Assemblee van de Wereldraad van Kerken nou eigenlijk op voor onze eigen Oud-Katholieke Kerk? Na tien indrukwekkende dagen met duizenden medechristenen uit meer dan 350 kerken en oecumenische organisaties, kijken Rianne van de Beek – gedelegeerde van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland – en aartsbisschop Bernd Wallet – gedelegeerd vertegenwoordiger van de Unie van Utrecht – niet alleen terug naar de oogst van deze meest diverse bijeenkomst, maar vooral vooruit. Verder op weg vanaf Karlsruhe.
Verslag door Bernd Wallet en Rianne van de Beek
Over diversiteit en veelkleurigheid gesproken: de ontmoeting met zoveel gelovigen uit even zoveel tradities is voor ons zeker één van de meest inspirerende ervaringen van de hele Assemblee. Hoe vaak zingen we in Nederland niet: ‘Nabij of ver, we zijn verbonden’? En nu kunnen we dat werkelijk praktiseren. Zonder drempels met een priester van de Solomoneilanden of een studente uit Kenia hedendaagse vragen delen en inspiratie opdoen voor uitdagingen waar we allemaal mee te maken hebben. Dat is geweldig. En uiteraard is het persoonlijke inspiratie, maar het betekent ook iets voor de manier waarop we als kerk in de wereld staan.
Internationale veelkleurigheid
Elke ochtend kwamen we in alle vroegte samen met de internationale oud-katholieke delegatie, die naast ons bestond uit Christine (Duitsland), Thomas (Oostenrijk), Krzysztof (Polen) Petr Jan (Tsjechië), en Christoph (Zwitserland). Onze gesprekken bestonden uit ervaringen van de vorige dag uitwisselen en vooruitkijken naar de dag die voor ons lag.
Op enkele avonden genoten we van de actieve aanwezigheid van de oud-katholieke parochie van Karlsruhe zelf. Daar hebben al jarenlang ook gelovigen uit de Anglicaanse, Episcopaalse en Filippijns-Onafhankelijke (IFI) kerken zich bij aangesloten. Onze bisdommen zijn per definitie al deel van een internationaal netwerk, zo blijkt maar weer!
Drie broeders van Taizé en een met hen verbonden zuster vonden in deze parochiekerk van Christi Auferstehung een thuis voor gezongen avondgebeden. Heel veel gedelegeerden en jonge stewards namen hier ook aan deel. De prior van Taizé, Fr. Alois, gaf twee keer een spontane meditatie over het kruis midden tussen de bloemen. Een hoopvol teken, een teken dat we delen wanneer we samen vieren. En een teken dat ons allemaal verbindt: is Christus niet gekomen om alle mensen in Gods liefde samen te brengen?
Fr. Alois herinnert ons er ook aan te luisteren naar de stemmen van de jongeren. De Assemblee doet hier pogingen toe, maar het gaat niet vanzelf. Gelukkig vinden ze de moed om bij de microfoons te blijven staan. En dat deed me nadenken: hoe luisteren wij eigenlijk naar de jongeren in onze kerk?
Verdieping van oude contacten
De Taizégebeden waren ook een rijke geestelijke bedding om bestaande contacten te verdiepen. Zo vierden we samen met de delegatie van de Kerk van Zweden de vijfde verjaardag van onze kerkelijke gemeenschap. Dat deden we met een maaltijd en gesprekken, waarin we plannen maakten voor de komende jaren. Ook met de delegatie van de IFI en de Mar Thoma Kerk uit India hadden we goede en vruchtbare gesprekken. Deze gesprekken zullen zeker tot concrete vervolgactie leiden.
Eén keer verzorgden we vanuit onze eigen delegatie samen met de Anglicanen en hun partners in Duitsland de Evensong in de Prayer Tent. Deze stond bij het congrescentrum en elke avond ging een andere kerkelijke familie voor. Onze stola’s en sjaals met het logo van de Assemblee erop trokken veel belangstelling!
De ochtendgebeden waren feesten van gezamenlijkheid. Ze waren voorbereid bij het thema van de dag en hadden aanstekelijke liederen van over de hele wereld. Een ingetogen lied uit Fiji ging moeiteloos over in een up-beat Jamaicaans gezang en in de rij bij de koffie hoorde je menig mens de nieuwgeleerde gezangen voor zich uit neuriën.
Oecumenische gesprekken
De gedelegeerden namen deel aan één van de 23 oecumenische gesprekken. Rianne en ik verdeelden ons over twee speerpunten van onze eigen kerk in deze tijd. De ene sprak mee bij de ‘Conversations on the pilgrim way’, waar een veilige ruimte werd geboden om verder te komen met vragen rondom seksualiteit, seksuele geaardheid en genderidentiteit. De ander was deel van de groep over de consensustektst ‘The Church – Towards a Common Vision’. De rapportages van deze oecumenische gesprekken gaan naar de diverse commissies en zullen meegenomen worden bij het maken van het beleid van de WCC voor de komende acht jaar.
Stemmen uit de marge
Dat gezamenlijke beleid van de WCC is niet bedoeld als top-down geleverde waarheden, maar als uitnodigingen aan plaatselijke kerken mee te lopen op de pelgrimsweg door de wereld. Het beeld van de pelgrimage – al lang in gebruik in Taizé, door de WCC in Busan overgenomen – blijft ook de komende acht jaar centraal staan. Beiden waren we ‘onderweg op onze pelgrimstocht’ vooral geraakt door ontmoeting met mensen uit gebieden die niet meteen iedere avond op het nieuws komen, maar die vaak meer dan wie dan ook geraakt worden door wat er in de wereld gebeurt. Een belangrijke functie van de Wereldraad is om juist deze stemmen uit de hele wereld te horen en ze een groter publiek te geven.
Over twee voorbeelden schreven we blogs voor de Raad van Kerken. Als we de gevolgen van de klimaatverandering nog enigszins willen beperken, moet er stevige actie ondernomen zijn voordat we elkaar over acht jaar weer ontmoeten. Hoe zorgen we als Nederlandse kerken dat dit punt urgent op de agenda komt en blijft? Het stelt eisen aan onze manier van vieren, en onze Filipijnse zusterkerk geeft hiervan een inspirerend voorbeeld, betoogt Rianne:
Bernd ontmoette in zijn homegroup – een kleinere divers samengestelde gespreksgroep over het dagthema – een vertegenwoordiger van de inheemse volken van Canada. Ook deze gemeenschappen worden door de klimaatcrisis meer dan evenredig getroffen. Er is bovendien veel leed door de trauma’s van wat de kerken, met name via kerkelijke scholen, hen de afgelopen eeuw hebben aangedaan.
hoofdpersoon uit de blog van Bernd hieronder.
In verbondenheid met hen valt ook het slotdocument te begrijpen. De Wereldraad produceert veel teksten, maar deze is relatief kort en krachtig. Het nodigt ons allemaal uit om pelgrims te worden, “want in Christus worden alle dingen nieuw. Zijn liefde die openstaat voor iedereen, inclusief de laatsten, de minsten en de verlorenen, en die aan iedereen wordt aangeboden, kan ons in beweging zetten en kracht geven voor een pelgrimage van gerechtigheid, verzoening en eenheid”.
De slotverklaring is hier te vinden:
Tekst: Rianne van de Beek en Bernd Wallet
Foto’s:
– plenaire vieringen: Christoph Knoch,
– foto in de kerk van Christi Auferstehung: Hillert/WCC
– overige foto’s van eigen telefoons