Kerk-zijn in Duitsland: van ‘product’ tot financiën!

Van 11-15 juni 2007 vertegenwoordigde pr.R.B.J.J.M.Scheltinga onze kerk tijdens de Gezamenlijke Pastoraal Conferentie van onze Duitse zusterkerk, die in Neustadt gehouden werd. Het thema van deze conferentie had   betrekking op ons geloven, ons kerk-zijn in relatie met onze omgeving, de buurt, de stad, de provincie waar we wonen. Wat komen we daar allemaal tegen aan geloof en ongeloof, aan hoop en twijfel en waar bevinden wij ons als oud-katholieken op de religieuze markt? Velen wisten middels het beeld van de markt het ‘product’ dat wij als kerk in de aanbieding hebben naar voren te brengen. Zowel in de gesprekken als in het morgen- en avondgebed alsook in de eucharistievieringen bij de opening en bij het slot van de conferentie. Een aantal collegae waren juist niet gecharmeerd van het beeld van de markt omdat wij niks willen aanbieden in de zin van willen verkopen, maar omdat wij als kerk willen uitnodigen om binnen te komen, om mee te maken wat en vooral hoe wij vieren, geloof delen, geloof beleven en geloven.

Een inleiding vanuit de Evangelische Kerk Duitsland met veel cijfers en voorbeelden die helaas niet veel enthousiasme uitlokte, inspireerde de aanwezigen wel om in kleine deelgroepen over het thema van gedachten te wisselen, naar elkaars verhaal te luisteren en daarop door te vragen. Zo ontstond er een groot gevoel van solidariteit en verbondenheid bij de diverse collegae.
Bisschop Joachim Vobbe kreeg de gelegenheid om zijn ‘Bischofsbericht’ af te geven. Een verhaal van een paar uur met als inhoud alles wat hij in het afgelopen jaar gedaan heeft, wat zijn bureau gepasseerd is, waar hij vragen bij heeft en waar hij prikkelende opmerkingen plaatst, of duidelijk stelling neemt. Opvallend was dat er naar aanleiding van zijn bericht veel vragen gesteld werden en dat het ook van commentaar werd voorzien. Dit in tegenstelling tot een aantal jaren geleden.

De Oud-Katholieke Kerk in Duitsland mag zich verheugen in een kleine groei wat parochianen betreft en een verhoging van het aantal deelnemers aan de kerkdiensten. Kerkdiensten op de zondag, de zondagse Eucharistieviering is het hart van het kerk-zijn. Dat is en moet heel duidelijk zijn. Maar ook is duidelijk dat de kerk niet alleen uit zondagsdiensten kan bestaan. Een zeer goede bereikbaarheid van de geestelijkheid is ook één van de kenmerken van de Duitse kerk. Pastoors die hun parochianen van nabij kennen, mag een aantrekkelijkheid genoemd worden.
Een probleem binnen de Duitse kerk vormen de financiën. Daarom wordt een plan uitgewerkt om de financiën in de Duitse kerk meer te centreren. Men zal pogen schulden van parochies weg te werken – wat dan landelijk geregeld gaat worden -zodat iedere parochie als het ware met een schone lei kan starten. De vermogens van de parochies blijven onaangesproken, in die zin dat deze niet gezamenlijk in één landelijke kas terecht komen. Dat zou een veel te grote stap zijn. De instemming met het voorstel van de Pastoral Konferenz om de financiën meer centraal te regelen, is een grote stap voorwaarts.

Een ander onderwerp dat de gemoederen bezig hield, was de in Duitsland onlangs verschenen ‘der Bibel in Gerechter Sprache’, zeg maar de Bijbel in het huidige spreek-duits. Hier is nogal veel commentaar op, met name wat betreft het gebruik van de Godsnaam. De aanspreekwijze “Herr” die in de Duitse liturgie veelvuldig gebruikt wordt, komt in deze bijbel niet voor. Bisschop Joachim hield een vurig pleidooi om de naam “Herr” in de liturgie niet volledig te schrappen, omdat je je daarmee losmaakt van een traditie van 2000 jaar. Het is voor hem niet voldoende om God alleen maar aan te spreken met ‘Eeuwige’, ‘Levende’ of om het even welke andere naam.
Ook de synode van de Duitse Oud-Katholieke Kerk die één keer per drie jaar bij elkaar komt, kwam aan de orde. In de aanloop naar iedere synode zijn er voorbereidingsmomenten, zgn. Emmausdagen, voor iedere parochie. Opvallend is het hoge spirituele gehalte van deze voorbereidingsbijeenkomsten en ook van deze Pastoral Konferenz: gericht op geloof en geloofsverdieping en op ontmoeting met elkaar.
Verder werd het thema van de Pastoral Konferenz van 2008 vastgesteld: ‘het heilige en De Heilige’. Wat is voor ons heilig in ons leven en wie is De Heilige voor ons? Ook werden de data voor de Chrismamis in 2008 en voor de conferentie van 2009 vastgelegd.
De aanwezigheid van een vertegenwoordiger van de Nederlandse Oud-Katholieke Kerk alsook van de Christkatholische Kirche uit Zwitserland werd zeer gewaardeerd. Ook al omdat dit gezien werd als een zichtbaar teken dat een landelijke oud-katholieke kerk deel uit maakt van een groter verband van oud-katholieke kerken, de Unie van Utrecht.