Op 26 april jl. nam prof. mr. Jan Hallebeek afscheid als hoogleraar Europese rechtsgeschiedenis aan de VU. Het werd een grootse dag met verschillende zeer feestelijke onderdelen.
’s Morgens kreeg Jan uit handen van de burgemeester van Utrecht Jan van Zanen de versierselen opgespeld die behoren bij zijn benoeming tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De burgemeester beschreef Jans loopbaan en prees hem omdat hij zich buitengewoon verdienstelijk had gemaakt met nationaal én internationaal onderzoek onder meer op het gebied van het Romeinse recht, het Oud-Nederlandse recht en het Canonieke recht. Hij noemde ook Jans initiatieven op bij de organisatie van congressen, zijn gastdocentschappen aan verschillende universiteiten in de wereld, zijn bestuurlijke activiteiten en zijn functie als rechter bij verschillende rechterlijke instanties in ons land. Uit de laudatio van de burgemeester: “U heeft een omvangrijk wetenschappelijk oeuvre opgebouwd, vele wetenschappelijke artikelen in gerenommeerde tijdschriften gepubliceerd en diverse leerboeken geschreven. Collega’s geven zelfs aan dat u de grenzen van de rechtsgeleerdheid heeft verruimd en verlegd. Bijvoorbeeld doordat u het middeleeuwse recht niet vanuit hedendaags perspectief heeft bestudeerd maar in zijn contextualiteit met name in de verbinding met de theologie.” Jans werk als onbezoldigd docent kerkelijk recht aan het Oud-Katholiek Seminarie gedurende vele jaren bleef niet onvermeld, evenals zijn onderzoek op het gebied van de kerkrechtelijke discussies in de zeventiende en achttiende eeuw tussen de katholieken in de Republiek en het centrale kerkgezag in Rome. Tenslotte werd Jans bijdrage aan de totstandkoming van het Statuut van de OKKN gememoreerd. De hoge onderscheiding die Jan ontving – één van de achttien die dit jaar werden uitgereikt – is welverdiend.
’s Middags hield Jan zijn slotrede als hoogleraar in de grote aula van de VU. Een enorme stoet van hoogleraren – onder wie de ons welbekende Jan Visser en Angela Berlis – vormde het cortège en ook in de zaal zaten behalve familieleden, vrienden, collegamusici en studenten nog heel wat zeer geleerde dames en heren. Jan hield zijn afscheidsrede getiteld Layci erant coiudices (‘Leken waren mede-rechters’) over de rol van leken in de Westerlauwerse seendprocedure. Typerend voor Jan mag het heten dat hij dit onderwerp, waarbij misschien niet iedereen van zijn stoel opveert, tot een boeiend en voor allen begrijpelijk betoog wist te maken, dat met koorzang door leden van het VU-kamerkoor werd onderbouwd en met orgelspel door Henk Verhoef werd omlijst.
Na Jans rede sprak prof. dr. mr. Willem Bouwens, de decaan van de rechtenfaculteit, een bijzonder hartelijke laudatio uit. Uit zijn woorden bleek niet alleen dat de collega’s Jan hogelijk waarderen, maar dat ook de studenten dat doen en wel zozeer, dat ze hem ooit tot docent van het jaar verkozen. Jans ongeëvenaarde ijver werd gememoreerd en de decaan waagde het zelfs om Jan met de grote Thomas van Aquino te vergelijken.
Na de laudatio volgde opnieuw met lovende woorden de aanbieding van een feestbundel De rebus divinis et humanis. Essays in honour of Jan Hallebeek, die Jans collega’s Harry Dondorp (VU Amsterdam), Martin Schermaier (Bonn) en Boudewijn Sirks (Oxford) hadden samengesteld en waaraan ook enkele oud-katholieke onderzoekers een bijdrage leverden. Tijdens de receptie kon iedereen persoonlijk nog het woord tot Jan richten en hem bedanken voor zijn inspanningen op zovele terreinen. Overigens werd ook al gezegd dat Jan niet op deze lauweren gaat rusten: hij blijft verder werken aan het Oud-Friese recht en is al begonnen aan het schrijven van de geschiedenis van de Oud-Katholiek Seminarie.
Namens de hele kerk feliciteren we Jan met zijn afscheid en zijn welverdiende onderscheiding!
Mgr. dr. Dirk Jan Schoon, bisschop van Haarlem, voorzitter Collegiaal Bestuur
foto: Iris Tasseron
afscheidsrede van Jan Hallebeek:
https://research.vu.nl/ws/portalfiles/portal/75394456/Afscheidsrede_Hallebeek_Jan.pdf
informatie over de feestbundel:
laudatio bij de overhandiging van de feestbundel:
https://www.vandenhoeck-ruprecht-verlage.com/downloads/productPreviewFiles/LP_978-3-8471-0731-6.pdf
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 8 mei 2019