“Een overweldigende, ontroerende en bovenal hoopgevende ervaring”, noemde aartsbisschop Bernd Wallet de TOGETHER-samenkomst op het Sint-Pietersplein van zaterdag 30 september. En historisch bovendien: op uitnodiging van paus Franciscus was er voor het eerst een oecumenisch gebed op deze symbolische plaats. Wallet was één van de kerkleiders die naast Paus Franciscus een gebed mocht uitspreken tijdens de gebedswake. “Ik ben enorm dankbaar er een kleine bijdrage aan te hebben kunnen geven. En nu samen verder, in gebed voor een verdieping van het oecumenisch elan. TOGETHER is een voortgaande gezamenlijke reis in vriendschap en vertrouwen.”
Samen met kerkelijk leiders uit diverse tradities en christelijke jongeren uit heel Europa werd er gebeden om leiding en eenheid voor de bisschoppensynode. Diaken Thelma Schoon was onderdeel van de Nederlandse jongerengroep en aanwezig op het Sint-Pietersplein tijdens de gebedswake. “We mochten als jongeren ver vooraan zitten waardoor we alles goed konden zien.
We baden om de Heilige Geest met een gebed dat al eeuwen gebruikt wordt voor belangrijke synodes en concilies, daarna baden we het Onze Vader in onze eigen taal. We hoorden de preek van Paus Franciscus over het belang van stilte en zagen vervolgens onze eigen aartsbisschop Bernd een gebed uitspreken. Kerkleiders stonden zij aan zij. De Nederlandse groep, en ook zeker de oud-katholieken, waren tot tranen geroerd. Het voelde als ‘zo kan het ook’.”
Weekend was “snelkookpan van nieuwe ervaringen”
Kirsten van Kempen was onderdeel van de Nederlandse jongerengroep en schreef voor OKKN een artikel waarin ze terugblikt op het enerverende weekend. “De pelgrimsreis voor ‘Together2023’ was een snelkookpan van nieuwe ervaringen. Veertig Nederlandse jongeren uit verschillende kerkgenootschappen (waaronder vijf oud-katholieken), vijf dagen, vijftig uur op de weg, 2800 afgelegde kilometers – één bus onderweg naar één grote gebedswake op het Sint-Pietersplein in Rome. Het valt me zwaar om alle ervaringen nu al onder woorden te brengen, dus ik zoek steun bij een lied dat onderweg luidkeels werd gezongen.
Zing, vecht, huil
Want zingen deden we. Niet alleen in de bus en op het Sint-Pietersplein, maar ook tijdens een worshipdienst in de Sint-Jan van Lateranen (ja, dat leest u goed, een drumstel naast de bisschopszetel van de paus). Vechten gebeurde ook, tegen de slaap na korte nachten en tegen de misselijkheid op Zwitserse kronkelwegen. Zelf vocht ik eens tegen de neiging om in de verdediging te schieten toen de standpunten van een reisgenoot sterk verschilden van de mijne. En, als we het dan toch hebben over de pijnlijkere momenten, bij de communie tijdens de zondagsdienst in onze gastparochie liepen bij sommigen de tranen over de wangen. Niet iedereen kon meedoen, een ontroerend moment waarop onze onderlinge verschillen toch door het samenzijn heen moesten breken.
Bid, lach en bewonder
Gelukkig waren de momenten van samenkomst talrijker. Zoals tijdens het dagelijkse bidden in de bus, en uiteraard tijdens hét moment: de gebedswake op 30 september. Een samenkomst van alle internationale jongeren én van een groot aantal kerkleiders (waaronder onze aartsbisschop). In het liturgieboekje telde ik zeventien verschillende talen en negen verschillende schriften. Allemaal woorden ter ondersteuning van de Rooms-Katholieken, nu zij aan de vooravond van hun synode staan. Samen waren we ook door te lachen, om de droge grapjes van reisleider Fokke bijvoorbeeld, of om de pubquiz van Thelma.
Ook de maaltijden bij de meer dan gastvrije Antonio en Manuela waren gevuld met gelach (alsof de uitbundige feestmalen die ze ons voorschotelden niet vullend genoeg waren). En nu ik dit schrijf, ben ik nog steeds vol bewondering. Voor mijn reisgenoten die soms al zoveel hadden meegemaakt, voor de eeuwenoude kunst die ik zag tijdens mijn workshop in de San Vitale kerk, voor de diversiteit aan hoofddeksels van de verschillende kerkleiders op het plein, en uiteraard voor het harde werk dat in de organisatie van de reis is gestoken.
Het werk begint nu
Bewust laat ik nog één woord weg. Want het werk komt eigenlijk nu pas, en niet alleen voor de Rooms-Katholieken tijdens hun synode. We moeten allemaal uitzoeken hoe we de vruchten van deze reis kunnen plukken. Zo historisch als de wake op het plein ook voelde – een moment komt pas echt in de geschiedenisboeken wanneer het in een lijn komt te staan van andere historische ontwikkelingen. Het is ook aan ons om ervoor te zorgen dat die er komen, en dat ze positief zullen zijn. Met de uitnodiging van paus Franciscus en de reis die daaruit volgde als inspiratie, hoop ik hierin mijn steentje bij te kunnen dragen. Misschien is dat jeugdige naïviteit, maar goed, de paus richtte zijn uitnodiging niet voor niets nadrukkelijk op jongeren. Bovendien hoef ik het gelukkig niet alleen te doen, we zijn allemaal samen. Dit was Together2023.”
Tekst: Kirsten van Kempen
Fotografie: Lars König, Elyseüs Photography