Bisdomdag Haarlem
Verschillende soorten van groei zijn er: in leden, financieel, in aantallen bij een kerkdienst, in gemeenschapszin, in geestelijk leven, in persoonlijke groei.
Aandacht voor groei op de bisdomdag van het bisdom Haarlem, die gehouden werd op zaterdag 1 oktober 2011. Op de warmste dag van oktober sinds jaren, maar dat weerhield velen er niet van een gloeiend en groeiend betoog te houden over hoe er over groei gedacht werd in de parochies.
Het meeste groeien vindt plaats ‘als de boer slaapt’. Daarom begon de dag met de Lauden, het Morgengebed, op de feestdag van de Heilige Bavo, kluizenaar, patroon van het bisdom Haarlem.
De H. Bavo bekeerde zich tot het christendom door zijn dochter, Agletrudis. Na de dood van zijn vrouw stond hij zijn bezittingen af (omgekeerde groei – of juist de mogelijkheid om te groeien scheppend) en trad in in het klooster van St. Pieter te Gent. Hij is gestorven op 1 oktober omstreeks 653. In zijn leven verliet hij zijn oude krijgsdienst om te gaan leven in de dienst van de gekruisigde Heer; zo laat het gebed van het feest ons bidden. En zo baden wij ook, maar liefst twee keer: aan het eind van de dag ook in de Vespers, het Avondgebed. Twee momenten van zaaien die groei mogelijk maken.
Van dat zaaien werd ook volop verslag gedaan in de ’10-minuten’ rapportage vanuit de parochie. Het nadenken over samen plannen ontwikkelen door de parochies in de IJmond. Het oprichten van een kinderkoor, het met de buurt/wijk maken van Palmpaasstokken en samen processie houden. Mensen die ooit ‘uit de kerk zijn geraakt’ er weer bij proberen te betrekken. Meer laten zien dat je gelukkig bent in je eigen parochie, dat uitstralen naar buiten. Vanuit Amsterdam werd verteld over folders die verspreid worden in de wijk als Kerstmis of Pasen nadert. Het gaat eigenlijk niet om een folder, maar om een uitnodiging! Derhalve is het geen ongeadresseerd reclamedrukwerk. De bekende sticker NIET NIET wordt dan ook niet van toepassing geacht. Gastvrijheid die geboden wordt aan de Filippijnse parochie. De parochie Alkmaar had ontdekt dat financiële groei goed werkt als parochianen en andere weten waarvoor de hun geld geven: het blijkt meer op te leveren. De parochie Haarlem haar doen en laten afstemmen op wat zij ontdekt ‘als wil van God’. Gespreksavonden over verdieping en verbinding werken stimulerend. Elkaar horen praten over het eigen geloofsverhaal, wordt ervaren als een gift, waarmee een ieder groeikansen krijgt aangereikt.
In Krommenie is men ook (meer) gaan spreken over geloof met elkaar. Het vraagt om een kwetsbare opstelling. Vieringen blijken meer ‘samen’ vieringen te worden met als gevolg dat de betrokkenheid stijgt. Een jaarlijkse vriendendienst – parochianen nemen vanuit hun vriendenkring mensen meer naar de kerkdienst – is een mooi initiatief. En in 2012 bestaat het kerkgebouw 400 jaar! In Aalsmeer ervaart men bekendheid geven als de belangrijkste zaak en het meeste kan dat gebeuren door te vieren! Vanuit de parochie Egmond werd verhaald over de ‘Open Kerk’ van maandag t/m vrijdag, tussen 11.30 en 13.30 uur met om 12.30 uur Middaggebed of Eucharistieviering, tijdens de zomermaanden. Zij mochten zich verheugen in een bijzonder groot aantal bezoekers. Het gaf de parochie de gelegenheid zichzelf te verbazen en verwonderen hierover en (misschien) te groeien in (het bewustzijn van) gastvrijheid. Niet bang zijn je deuren te openen en ruimte te bieden voor stilte, gebed, gesprek, viering. Een paar vrijwilligers waren – naast de pastoor die alle dagen aanwezig was – bereid om dit experiment aan te gaan.
Vervolgens kregen de deelnemers – na de lunch – de opdracht om te bedenken op welke manieren je zo snel mogelijk tot sluiting van de kerk en de parochie kan komen. Wát is er nodig, wat moet je doen om zo snel mogelijk van je mensen en alle kerkelijke verplichtingen af te komen. Schrikbarend te merken hoe vlot een aantal zaken naar boven kwam: onvolledige en onjuist informatie, kerktijden iedere zondag anders, toegangsbijdrage vragen of informeren of men zijn bijdrage kerkbalans al heeft overgemaakt. Aankondigen dat er kinderkerk is en dan bij de afkondigingen aangeven: helaas volgende week is de kinderkerk.
Gelukkig bleef het daar niet bij. In de middag werd er stevig nagedacht en gesproken over bidden. Ieder gemeentelid had immers de uitnodigende opdracht ontvangen om gedurende een aantal weken te bidden voor het welzijn van de eigen parochie. Gebed als klankbord voor het pastoraat; in gebed het leven van de parochie delen; bidden aan de hand van een dagelijkse Bijbeltekst; gebed is geen vervanging voor de eigen verantwoordelijkheid; gebed brengt rust in hoofd en hart in drukke tijden. Door te bidden ontstaan er mogelijkheden of ontdek je gaandeweg mogelijkheden.
Maar ja, kijkend naar die eigen verantwoordelijkheid en inzet: wat zou je eigenlijk wel kwijt willen als je denkt aan de parochie en wát zou je juist willen inbrengen. Of met andere woorden: wat ervaar je als ballast en wat ervaar je als vernieuwend en verrijkend. Twee dozen kwamen op tafel: de doos van ‘Brengen’ en de doos van ‘Halen’. Je brengt je belemmeringen en ballast, je legt ze van je af. En je haalt je verlangens. Ballast heeft ook te maken met overspannen verwachtingen, met de verschillen binnen de parochie die belemmerend kunnen werken, het aanvaarden dat het niet lukt om iedereen overal bij te betrekken. Het halen heeft te maken met verlangens, met het geloofsgesprek, met niet steeds overal dezelfde vrijwilligers bij willen betrekken, met continuüm in jongerenwerk, met meer zelfbewustzijn als gelovige en kerkelijke mensen.
Zo werd het een dag ter bemoediging, met groeien aan elkaar, met delen van zorgen maar vooral van op doen en uitstralen van hoop. Dat de Heer zijn Kerk niet loslaat. Dat mochten we op zaterdag 1 oktober ervaren aan en door elkaar: door het spreken, door het zingen, door het bidden, met en zonder woorden.
Aan het eind bedankte onze bisschop, Dirk Jan Schoon, alle aanwezigen, in het bijzonder de organisatoren van deze dag. En hij kondigde tevens een nieuwe bisdomdag aan: zaterdag 23 juni 2012. En die dag is voor alle oud-katholieke parochianen in het Bisdom Haarlem.
Pastoor Rudolf Scheltinga
Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 7 oktober 2011